28/11/2007
Κάστρο Γρατινής

Αικατερίνη Μπάλλα Πηγή: Ι.Π.Ε.Τ./ Ε.Κ. «Αθηνά» © Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης

προεπισκόπηση εκτύπωσης

Στους νότιους πρόποδες της οροσειράς της Ροδόπης και στην ανατολική όχθη του Πάτερμου έχουν εντοπιστεί ερείπια οχυρωμένου οικισμού, που ταυτίζεται με την βυζαντινή Γρατιανού (σημερινή Γρατινή). Η Γρατιανούπολη ή Γρατιανού υπήρξε σημαντική θέση της Θράκης και φαίνεται πως αποτέλεσε μεγάλο αστικό και οικιστικό κέντρο της κεντρικής Ροδόπης, αλλά και της ορεινής περιοχής της Θράκης γενικότερα, κατά το 13ο και 14ο αιώνα, ιδιαίτερα μετά την καταστροφή της τότε θρακικής πρωτεύουσας, της Μοσυνόπολης.

Δίπλα από τον ποταμό Πάτερμο, στα Β του σημερινού χωριού Γρατινή, βρίσκονται στη δυτική πλευρά ενός υψώματος τα ερείπια των οχυρώσεων της βυζαντινής Γρατιανούπολης. Το φρούριο κατασκευάστηκε πιθανότατα κατά τον 14ο αιώνα. Η κάτοψη του έχει ακανόνιστο σχήμα και μήκος από B προς Ν άνω των 250 ποδιών. Η τοιχοδομία του, που φτάνει έως τα 4 μέτρα ύψος, αποτελείται από αργούς λίθους, κονίαμα, θραύσματα πλίνθων και ακατάστατη πλινθοδομή. Το ανατολικό τείχος διαθέτει κυκλικό πύργο, ενώ κοντά σε ένα νεότερο παρεκκλήσι βρέθηκε μία υποθετικά παλαιά εξάγωνη ορθογώνια κινστέρνα (δεξαμενή), μεγάλων διαστάσεων και με κυλινδρικούς θόλους. Για την κατασκευή της οχύρωσης φαίνεται ότι δεν χρησιμοποιήθηκαν παλαιότερα αρχιτεκτονικά μέλη, καθώς δε βρέθηκαν κάποια στοιχεία της αρχαιότητας.

Βιβλιογραφία:

Αθανασιάδης Π. (2003). Ψηφίδες από τη Θράκη του χτες. Εκδόσεις Πάραλος, διαθέσιμο στη διαδικτυακή διεύθυνση: http://alex.eled.duth.gr/Eldoseis/athan/index.htm. (Ημερομηνία τελευταίας επίσκεψης: 21-10-2007).

Αρχαιολογικός Χάρτης Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης, Έκδοση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, σελ. 5.

Δεσύλλας Ν., (1996). Θράκη ? Χρώματα και αποχρώσεις. Εκδόσεις Σύνολο, σελ. 12.

Ελλάς-Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, (1992). Γενική Γραμματεία Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας ? Θράκης.

Ζήκος Ν., (1984). Βυζαντινό οδοιπορικό στη Θράκη, στο Αρχαιολογία 13, Αφιέρωμα: Θράκη, σελ. 74-75.

Θράκη, Το σταυροδρόμι των Ελλήνων, (2000). Εκδόσεις Αδάμ, σελ. 106-107.

Κούκος Μ. (1991). Στα βήματα του Ορφέα, Οδοιπορικό της Θράκης, διαθέσιμο στη διαδικτυακή διεύθυνση: http://alex.eled.duth.gr/Eldoseis/Koukos/orfeas/index.htm. (Ημερομηνία τελευταίας επίσκεψης: 21-10-2007).

Μπακιρτζής Χ., (1994). Βυζαντινή Θράκη, στο Θράκη, Γενική Γραμματεία Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας ? Θράκης, σελ. 171, 174, 176, 177, 179.

Νομός Ροδόπης, Έκδοση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης.

Οδηγός περιήγησης Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, (2000). Έκδοση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, σελ. 81.

Rodopi, The land of the legends, (1998). Έκδοση Νομαρχίας Ροδόπης, σελ. 16.