Αναζητήστε στην Πύλη

Σύνθετη αναζήτηση
 
Αρχική 28 Μαρτίου 2024
Πολιτισμός Ανατολική Μακεδονία και Θράκη Νομός Καβάλας

Θέατρο Φιλίππων
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Θέατρο Φιλίππων
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Αρχαιολογικός Χώρος Φιλίππων
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Ο Ναός Βαπτιστήριο της Αγίας Λυδίας
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Τμήμα του Φρουρίου
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Άγαλμα του Φουάτ του Α' της Αιγύπτου
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Προαύλιο Οικίας Μεχμέτ Αλή
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Οικία Μεχμέτ Αλή
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Διατηρητέο κτήριο στην Καβάλα
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Η Παλιά Πόλη της Καβάλας
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Η Παλιά Πόλη της Καβάλας
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Διατηρητέο κτήριο στην Καβάλα
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Δημοτικό Μουσείο Καβάλας
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Το 10ο Δημοτικό Σχολείο Καβάλας
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Ο Ναυτικός Όμιλος Καβάλας
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)

Ήχοι - Βίντεο
Δεν υπάρχουν αρχεία ήχου και βίντεο.

Σχετικοί Σύνδεσμοι
Δεν υπάρχουν σχετικοί σύνδεσμοι.

Άλλα Αρχεία
Δεν υπάρχουν αρχεία.
ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
Τουρισμός - Σύγχρονη Ζωή
Πολιτισμός
Περιβάλλον
Οικονομία
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ
Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
Δήμος Αβδήρων
Δήμος Αιγείρου
Δήμος Αλεξανδρούπολης
Δήμος Αρριανών
Δήμος Βιστωνίδος
Δήμος Βύσσας
Δήμος Διδυμοτείχου
Δήμος Δοξάτου
Δήμος Δράμας
Δήμος Ελευθερών
Δήμος Θάσου
Δήμος Ιάσμου
Δήμος Καβάλας
Δήμος Κάτω Νευροκοπίου
Δήμος Κομοτηνής
Δήμος Κυπρίνου
Δήμος Μαρωνείας
Δήμος Μεταξάδων
Δήμος Μύκης
Δήμος Νικηφόρου
Δήμος Ξάνθης
Δήμος Ορεστιάδας
Δήμος Ορφέα
Δήμος Παγγαίου
Δήμος Προσοτσάνης
Δήμος Σαμοθράκης
Δήμος Σαπών
Δήμος Σιταγρών
Δήμος Σουφλίου
Δήμος Σταυρούπολης
Δήμος Σώστου
Δήμος Τοπείρου
Δήμος Τραϊανούπολης
Δήμος Τριγώνου
Δήμος Τυχερού
Δήμος Φερών
Δήμος Φιλίππων
Δήμος Χρυσούπολης
Κοινότητα Αμαξάδων
Κοινότητα Θερμών
Κοινότητα Οργάνης
Νομός Δράμας
Νομός Έβρου
Νομός Καβάλας
Νομός Ξάνθης
Νομός Ροδόπης
Παλιά Πόλη
Πολιτισμός: ΥΠΟΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ Ολες οι κατηγορίες
Αρχιτεκτονική

20/05/2009
Νομός Καβάλας: Πολιτισμός

Στεφανία Χριστιάνου
Πηγή: ΙΕΛ
© ΙΕΛ
προεπισκόπηση εκτύπωσης

Η παλιά πόλη της Καβάλας ιδρύθηκε εκεί που βρισκόταν η Νεάπολη, το λιμάνι των Φιλίππων. Το όνομά της προήλθε από τους κατοίκους της πόλης Σκαβάλας, που πιθανόν εγκαταστάθηκαν σ' αυτή. Σήμερα σώζονται ερείπια παλιού φρουρίου, που ανακαινίστηκε και επισκευάστηκε πολλές φορές στα μεταγενέστερα χρόνια, κυρίως στα χρόνια της βασιλείας του Ιουστινιανού. Χτισμένη σε θέση-κλειδί ανάμεσα σε ανατολή και δύση, η Νεάπολη βρισκόταν στο κέντρο όπου τέμνονταν δύο πολύ σημαντικοί άξονες: ο κάθετος Θάσου - Καβάλας-Παγγαίου και ο οριζόντιος Ρώμης - Καβάλας - Κωνσταντινούπολης. Η Νεάπολη άρχισε να γίνεται γνωστή μετά από τη μάχη των Πλαταιών ως σύμμαχος της Αθήνας, πιστή σ' αυτή για πολλά χρόνια. Τελικά κατακτήθηκε από τους Μακεδόνες και παρέμεινε σημαντική γι' αυτούς εξαιτίας του λιμανιού της, χάνοντας όμως την αυτονομία της, αφού προσαρτήθηκε στη γειτονική μακεδονική πόλη των Φιλίππων ως επίνειό της. Στη ρωμαϊκή εποχή η πόλη ακμάζει ως εμπορικός σταθμός της Εγνατίας οδού. Η πόλη φάνηκε να ζωντανεύει με τον ερχομό πολλών Εβραϊκών οικογενειών, που έφταναν στην Ελλάδα από τη Ρώμη. Τον 5ο π.Χ. αιώνα η Νεάπολη καταστρέφεται από τους βάρβαρους Ούννους. Στη βυζαντινή περίοδο (μεταξύ 8ου και 9ου αιώνα) η πόλη ξαναχτίζεται και μετονομάζεται Χριστούπολη προς τιμή του Αποστόλου Παύλου που πέρασε από εδώ κατά την περιοδεία του. Υπήρξε, μάλιστα, η πρώτη ευρωπαϊκή πόλη που ασπάστηκε το χριστιανισμό. Η Χριστούπολη, με τη σειρά της, λέγεται ότι κάηκε από τους Νορμανδούς τον 12ο αιώνα. Το 1380 καταλαμβάνεται από τους Τούρκους, που προσπάθησαν να εξισλαμίσουν τον λαό. Στην Καβάλα γεννήθηκε το 1769 ο ιδρυτής της τελευταίας αιγυπτιακής δυναστείας Μεχμέτ Αλή, που ευεργέτησε την πόλη χτίζοντας στα 1817 το Πτωχοκομείο (Ιμαρέτ). Μετά την άφιξη 25.000 περίπου προσφύγων το 1922 παρατηρείται σημαντική αύξηση του πληθυσμού. Η πόλη γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη στα μέσα του 19ου αιώνα ως κέντρο εμπορίας και επεξεργασίας καπνού. Στην περίοδο των βαλκανικών πολέμων η Καβάλα ανήκε αρχικά στους Βούλγαρους, αλλά στις 26 Ιουνίου 1913 ελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό. Το 1916, στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, κυριεύεται πάλι από τους Βούλγαρους που εποφθαλμιούσαν μαζί με τη Θεσσαλονίκη συνεχώς την πόλη για έξοδο προς το Αιγαίο, για να ελευθερωθεί εκ νέου δύο χρόνια αργότερα. Η πόλη δοκιμάζεται από τη Βουλγαρική κατοχή και τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων, βρίσκεται στο μέσο της ομώνυμης πεδιάδας που εκτείνεται από τους πρόποδες του αρχαίου Ορβήλου μέχρι το «χρυσοβώλο» Παγγαίο. Η περιοχή του Παγγαίου και ιδιαίτερα η περιοχή των Φιλίππων από πολύ νωρίς τράβηξαν το ενδιαφέρον του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Η περιοχή συνδέεται με θρύλους, μύθους, λατρείες και ιστορικά γεγονότα. Το όρος Παγγαίο ήταν σπουδαίο θρησκευτικό κέντρο με μυθολογική παράδοση, αλλά και σημαντικός οικονομικός παράγοντας, με μεγάλα δάση και πλούσια μεταλλεία. Εδώ, σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, πρώτος ο Φοίνικας Κάδμος βρήκε τα χρυσωρυχεία και εδώ κόπηκαν τα πιο αρχαία νομίσματα της περιοχής, τα οποία έφεραν διονυσιακές παραστάσεις. Κοντά στην κορυφή του βουνού υπήρχε το μαντείο του Διονύσου, από τα σημαντικότερα μαζί με των Δελφών και της Δωδώνης, στο οποίο χρησμοδοτούσε η Πρόμαντις, ενώ τους χρησμούς της ανακοίνωναν στους πιστούς οι ιερείς του θεού, οι Προφητεύοντες. Σύμφωνα πάλι με αρχαίους μύθους, στο Παγγαίο κατασπαράχθηκε από τις Μαινάδες ο Ορφέας. Ακόμη, εδώ ξετυλίγεται ο μύθος για τον βασιλιά των Ηδωνών Λυκούργο, τον αντίπαλο του Διονύσου. Στις πυκνόφυτες πλαγιές του βουνού σχηματίσθηκαν οι Διονυσιακοί θίασοι και εδώ αναπτύχθηκαν ιδέες για την ευθανασία. Στο Παγγαίο φθάνει ο Πεισίστρατος εξόριστος, για να βρει χρυσό. Εδώ και ο Θουκυδίδης περνά τα χρόνια της εξορίας του, γράφοντας την ιστορία του Πελοποννησιακού πολέμου και πιθανόν να πέθανε εδώ. Τα μεταλλεία χρυσού του Παγγαίου συνέβαλαν αποφασιστικά στην ακμή του Μακεδονικού βασιλείου.
Η περιοχή των Φιλίππων έχει μια μακρόχρονη ιστορική διαδρομή. Πριν από την άφιξη των Ελλήνων στους Φιλίππους, υπήρχε ένας συνοικισμός της Νεολιθικής εποχής, που ανακαλύφθηκε τις τελευταίες δεκαετίες, δίπλα σε πηγές νερού, στη θέση Ντικιλί-Τάς. Τα ευρήματα της περιοχής ανάγονται στην Πρωτοελλαδική εποχή (2850-2250 π.Χ.), ενώ τα νεώτερα ευρήματα χρονολογούν τον συνοικισμό στην περίοδο 1700-1500 π.Χ.
Τα θρακικά φύλα, που διακρίνονται για την πολεμική τους τέχνη και ικανότητα, διαδέχτηκαν οι Έλληνες. Την περιοχή προσπάθησαν αρχικά να κατακτήσουν οι Αθηναίοι, αλλά συντρίβονται το 465 π.Χ. στη μάχη με τα θρακικά φύλα. Στην περιοχή φτάνουν αργότερα, γύρω στο 360-359 π.Χ., Έλληνες άποικοι από τη Θάσο, με αρχηγό τον εξόριστο Αθηναίο ρήτορα και πολιτικό Καλλίστρατο και κτίζουν την πρώτη μικρή πόλη, τις Κρηνίδες. Ο Φίλιππος, αντιλαμβανόμενος τη στρατηγική και οικονομική σημασία της, την κατέλαβε, αύξησε τον πληθυσμό της με Μακεδόνες αποίκους και της έδωσε το όνομά του. Περιέβαλε την πόλη με ένα μεγάλο και ισχυρό τείχος και κατασκεύασε ένα θέατρο, από τα πλέον ονομαστά της Αρχαίας Ελλάδας. Η πόλη περνά στη Ρωμαϊκή κυριαρχία το 168 π.Χ. Εδώ διεξάγεται το 42 π.Χ. ένα γεγονός-σταθμός για την ιστορία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η Μάχη των Φιλίππων που έκρινε τη διαμάχη για τον θρόνο της αυτοκρατορίας. Το 49 ή 50 μ.Χ. φθάνει ο Απόστολος Παύλος συνοδευόμενος από τον Τιμόθεο και πιθανόν τον Λουκά και κηρύσσει τη νέα θρησκεία. Κατά τη βυζαντινή περίοδο η πόλη δοκιμάζεται από αλλεπάλληλες επιδρομές.
Σύμφωνα με τον πατέρα της ιστορίας Ηρόδοτο, η Θάσος πήρε το όνομά της από τον Θάσο, αδελφό της Ευρώπης, ο οποίος, σύμφωνα με την παράδοση, ίδρυσε τον πρώτο οικισμό στην περιοχή, αναζητώντας την αδελφή του που είχε απαγάγει ο Δίας. Η Θάσος ήταν αποικία των Παρίων. Άκμασε στα τέλη του 6ου και στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ..
Στους Φιλίππους, στον ομώνυμο αρχαιολογικό χώρο, ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στα ερείπια του οκταγωνικού περίκεντρου ναού, ενώ στο Αρχαιολογικό Μουσείο Φιλίππων δίπλα στον χώρο του αρχαίου θεάτρου, εκτίθενται ευρήματα από την προϊστορική εποχή μέχρι τη Βυζαντινή.
Στις αίθουσες του Αρχαιολογικού Μουσείου Καβάλας φιλοξενούνται ευρήματα από τον προϊστορικό οικισμό Ντίκιλι-Τάς, επιτύμβιες στήλες και γλυπτά αρχιτεκτονικά μέρη των ρωμαϊκών χρόνων, επιγραφές, γλυπτά και χρυσά νομίσματα αλλά και ευρήματα από τη Νεάπολη και το Ιερό της Θεάς Παρθένου. Επίσης, υπάρχουν ευρήματα από τις αποικίες της Θάσου, Γαλυψό, Οισύμη και Στρύμη, από τα Άβδηρα και από διάφορες περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Το Εθνολογικό Μουσείο και το Μουσείο Καπνού συγκεντρώνουν τεκμήρια της νεώτερης ιστορικής διαδρομής της Καβάλας.
Στην παλιά πόλη υπάρχουν θαυμάσια κτήρια της εποχής της ακμής των καπνεμπόρων, ενώ στον οικισμό της Παναγίας δεσπόζει το επιβλητικό Φρούριο, που προβάλλει στην κορυφή του λόφου, με το Ιμαρέτ, με τα νεοκλασικά αριστουργηματικά κτήρια, με τα πλακόστρωτα δρομάκια. Εκεί βρίσκεται και το σπίτι του Μεχμέτ Αλή, του ιδρυτή της τελευταίας αιγυπτιακής δυναστείας. Το σπίτι σώζεται μέχρι σήμερα σε πολύ καλή κατάσταση και λειτουργεί ως μουσείο. Από κάτω βρίσκονται οι εντυπωσιακές καμάρες, ιστορικό μνημείο χτισμένο επάνω στα "ίχνη" του "μακρού τείχους", που είχε χτίσει ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β΄ Παλαιολόγος. Η κατασκευή εκτός από τον αμυντικό της ρόλο, λειτουργούσε και ως υδραγωγείο για τη μεταφορά νερού στην πόλη από μια πηγή που βρισκόταν στην απέναντι κορυφή.
Στο Ιστορικό και Λογοτεχνικό Αρχείο της Καβάλας αποθησαυρίζεται η νεότερη ιστορία της περιοχής με εκατοντάδες ιστορικούς χάρτες, χιλιάδες φωτογραφίες και βιβλία, συλλογές νομισμάτων που κόπηκαν από τη σύσταση του ελληνικού κράτους έως τη δεκαετία του 1950, διαφημιστικά φυλλάδια και αφίσες που δημιουργήθηκαν από τις αρχές του 20ού αιώνα έως πρόσφατα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το αρχειακό προεκλογικό υλικό, με ψηφοδέλτια, πολιτικά προγράμματα και φωτογραφίες ιστορικών προεκλογικών αναμετρήσεων.
Κατά τις ανασκαφές που έγιναν στη Θάσο αποκαλύφθηκαν πολλά μνημειακά κτήρια, όπως τα ιερά του Ποσειδώνα, του Διονύσου, της Αρτέμιδος και του Ηρακλή. Στην Ακρόπολη του Λιμένα βρίσκονται τα ιερά του Πυθίου Απόλλωνα, της Πολιούχου Αθηνάς και του Πανός και τα επιβλητικά τείχη του 5ου π.Χ. αιώνα. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θάσου στον Λιμένα περιλαμβάνει συλλογές γλυπτών, κεραμικών και αρχιτεκτονικών μελών. Τους καλοκαιρινούς μήνες το Ρωμαϊκό θέατρο που βρίσκεται σε λόφο με πεύκα φιλοξενεί πλήθος θεατρικών παραστάσεων.

Στο Έθνικ Φεστιβάλ Cosmopolis, που διοργανώνεται 5-15 Ιουλίου στην Καβάλα, παρουσιάζεται η γαστρονομική παράδοση διαφόρων χωρών, ενώ μουσικές παραστάσεις και δρώμενα συμπληρώνουν ένα πολύχρωμο σκηνικό. Στις 15 Ιουλίου - 6 Σεπτεμβρίου, στο Φεστιβάλ Φιλίππων - Θάσου παρουσιάζονται κάθε χρόνο κλασικά έργα αλλά και τολμηρές σκηνοθετικές προτάσεις με άξονα αναφοράς το αρχαιοελληνικό θέατρο. Το Διεθνές Λαογραφικό Φεστιβάλ «Ήλιος και Πέτρα» οργανώνεται στο Λαογραφικό χωριό "Ακόντισμα Ν. Καρβάλη".
Από την Καβάλα κατάγονται σημαντικοί λογοτέχνες, όπως ο πεζογράφος Βασίλης Βασιλικός, ο ποιητής Πρόδρομος Μάρκογλου, ο λογοτέχνης Χρόνης Μίσσιος και ο συγγραφέας Διαμαντής Αξιώτης.