Αναζητήστε στην Πύλη

Σύνθετη αναζήτηση
 
Αρχική 28 Μαρτίου 2024
Πολιτισμός Ανατολική Μακεδονία και Θράκη Νομός Ξάνθης

Η Παλιά Πόλη της Ξάνθης
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Παλιά Πόλη Ξάνθης
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Φιλοπρόοδη Ένωση Ξάνθης (ΦΕΞ)
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Πινακοθήκη Ξάνθης
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Παλιά Πόλη Ξάνθης
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)
Διατηρητέο κτήριο στην Ξάνθη
(Φωτογραφία: Νίκος Χατζηγεωργίου)

Ήχοι - Βίντεο
Δεν υπάρχουν αρχεία ήχου και βίντεο.

Σχετικοί Σύνδεσμοι
Δεν υπάρχουν σχετικοί σύνδεσμοι.

Άλλα Αρχεία
Δεν υπάρχουν αρχεία.
ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
Τουρισμός - Σύγχρονη Ζωή
Πολιτισμός
Περιβάλλον
Οικονομία
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ
Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
Δήμος Αβδήρων
Δήμος Αιγείρου
Δήμος Αλεξανδρούπολης
Δήμος Αρριανών
Δήμος Βιστωνίδος
Δήμος Βύσσας
Δήμος Διδυμοτείχου
Δήμος Δοξάτου
Δήμος Δράμας
Δήμος Ελευθερών
Δήμος Θάσου
Δήμος Ιάσμου
Δήμος Καβάλας
Δήμος Κάτω Νευροκοπίου
Δήμος Κομοτηνής
Δήμος Κυπρίνου
Δήμος Μαρωνείας
Δήμος Μεταξάδων
Δήμος Μύκης
Δήμος Νικηφόρου
Δήμος Ξάνθης
Δήμος Ορεστιάδας
Δήμος Ορφέα
Δήμος Παγγαίου
Δήμος Προσοτσάνης
Δήμος Σαμοθράκης
Δήμος Σαπών
Δήμος Σιταγρών
Δήμος Σουφλίου
Δήμος Σταυρούπολης
Δήμος Σώστου
Δήμος Τοπείρου
Δήμος Τραϊανούπολης
Δήμος Τριγώνου
Δήμος Τυχερού
Δήμος Φερών
Δήμος Φιλίππων
Δήμος Χρυσούπολης
Κοινότητα Αμαξάδων
Κοινότητα Θερμών
Κοινότητα Οργάνης
Νομός Δράμας
Νομός Έβρου
Νομός Καβάλας
Νομός Ξάνθης
Νομός Ροδόπης
Παλιά Πόλη
Πολιτισμός: ΥΠΟΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ Ολες οι κατηγορίες
Ιστορία
Λαογραφία - Ήθη / Έθιμα

20/05/2009
Νομός Ξάνθης: Πολιτισμός

Στεφανία Χριστιάνου
Πηγή: ΙΕΛ
© ΙΕΛ
προεπισκόπηση εκτύπωσης

Η πρώτη αναφορά της Ξανθείας, στην οποία φαίνεται να οφείλει την ονομασία της η Ξάνθη, βρίσκεται στον γεωγράφο Στράβωνα, στην επιτομή των γεωγραφικών του στις αρχές του 1ου μ.Χ. αιώνα, χωρίς να είναι ξεκάθαρη η γεωγραφική θέση της περιοχής. Ενδεχομένως η ονομασία να προέρχεται από το θρακικό φύλο των Ξάνθων που αναφέρει ο Εκαταίος. Για μεγάλο διάστημα ελάχιστες αναφορές υπάρχουν ενδεχομένως λόγω της μικρής στρατηγικής σημασίας της. Η πόλη ήταν έδρα επισκόπου και από τον 16ο αιώνα αναφέρεται ως έδρα του Mητροπολίτη Ξάνθης και Περιθεωρίου που προήλθε προφανώς από τη συγχώνευση των Mητροπόλεων Ξανθείας και Περιθεωρίου. Την εποχή εκείνη, ταραχώδη για τη Βυζαντινή αυτοκρατορία, με εισβολές Βουλγάρων αλλά και εμφύλιες διαμάχες, είχε σημαντική θέση και ήταν οχυρωμένη περιμετρικά στον λόφο πάνω από τη σημερινή πόλη. Την περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας ακμάζει η πόλη Τόπειρος που ιδρύθηκε τον 1ο μ.Χ. αιώνα. Το 1361 καταλαμβάνεται από τους Τούρκους. Η Γενισέα αναδεικνύεται σε σημαντικό διοικητικό και εμπορικό κέντρο μέχρι την πυρκαγιά του 1870 που καταστρέφει την πόλη και βαθμιαία ο πληθυσμός εγκαθίσταται στη σημερινή Ξάνθη. Για αρκετά χρόνια η περιοχή γνωρίζει περίοδο οικονομικής ακμής με επίκεντρο την καλλιέργεια των περίφημων αρωματικών καπνών. Το 1912, κατά τους βαλκανικούς πολέμους, την πιο σκληρή και σκοτεινή περίοδο για τη Θράκη, καταλαμβάνεται από τους Βούλγαρους, αλλά στη συνέχεια απελευθερώνεται από τον ελληνικό στρατό το 1913. Με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου επιδικάζεται στη Βουλγαρία, αλλά με τη λήξη του Α΄ παγκοσμίου πολέμου αποδίδεται στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου η περιοχή είναι υπό Βουλγαρική κατοχή και απελευθερώνεται το 1944.
Τα Άβδηρα, σύμφωνα με την παράδοση, ιδρύθηκαν από τον Ηρακλή προς τιμή του φίλου του Άβδηρου που κατασπαράχθηκε από τα ανθρωποφάγα άλογα του βασιλιά των Βιστόνων Θρακών, Διομήδη. Η πόλη οργανώνεται ως αποικία των Κλαζομενίων στα 650 π.Χ. περίπου και περνά στην κατοχή διαδοχικά των Θρακών, των Ιώνων της Τέω αλλά και των Περσών που τη χρησιμοποιούν ως βάση. Μέλος της Α΄ Αθηναϊκής συμμαχίας και υπολογίσιμη δύναμη, η πόλη διατηρεί την ακμή της και κατά την περίοδο του Πελοποννησιακού πολέμου. Τα αρχαία Άβδηρα ανέδειξαν σημαντικούς φιλοσόφους και ποιητές όπως οι Δημόκριτος, ο Πρωταγόρας, ο Λεύκιππος, ο Βίων, ο Ανάξαρχος, ο Εκαταίος, ο Ασκάνιος, ο Ανακρέων και ο Νικαίνετος. Παρά την καταστροφή της από Θρακικά φύλα το 376 π.Χ. η πόλη επιβιώνει με τη βοήθεια των Αθηναίων. Η Ρωμαϊκή υποδούλωση της πόλης οδηγεί τους Αβδηρίτες στη δουλεία, αλλά με απόφαση της Ρωμαϊκής συγκλήτου απελευθερώνονται. Στα βυζαντινά χρόνια η πόλη επανακτά μέρος της αίγλης της με τη διάδοχό της, το Πολύστυλον. Πρόσφατες ανασκαφές αποκάλυψαν παλαιοχριστιανικούς και μεσοβυζαντινούς ναούς, καθώς και μεσοβυζαντινά και υστεροβυζαντινά νεκροταφεία. Κατά την Τουρκοκρατία οι κάτοικοι μετακινούνται προς το εσωτερικό και χτίζουν το χωριό Μπολούστρα, που μετά την απελευθέρωση πήρε το ελληνικό όνομα "Άβδηρα".
Στην περιοχή σήμερα συμβιώνουν αρμονικά Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι με τις εκκλησιές και τα μουσουλμανικά τεμένη να γεμίζουν από πιστούς κατά τις θρησκευτικές τελετές.
Το αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων, παρά το μικρό μέγεθός του, είναι ίσως από τα πλέον σύγχρονα στη χώρα μας, από μουσειοπαιδαγωγική άποψη, με αναφορά στον δημόσιο και ιδιωτικό βίο και στα ταφικά έθιμα που αναδεικνύουν σημαντικές πληροφορίες για την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Στο εκκλησιαστικό Μουσείο της Μητροπόλεως Ξάνθης και Περιθεωρίου στη Μονή της Αρχαγγελιώτισσας έχουν συγκεντρωθεί λατρευτικά κειμήλια, χειρόγραφα και βιβλία, συνθέτοντας την εκκλησιαστική ιστορία της περιοχής. Στα Λαογραφικά Μουσεία της ΦΕΞ στην Ξάνθη, που στεγάζεται στο αρχοντικό Κουγιουμτζόγλου, αλλά και της Σταυρούπολης και των Αβδήρων, υπάρχουν τα υλικά τεκμήρια που παραπέμπουν στη λαϊκή τέχνη και δημιουργία αλλά και σε επαγγέλματα που έχουν εκλείψει. Στη Δημοτική Πινακοθήκη στην παλιά πόλη της Ξάνθης υπάρχει μόνιμη έκθεση έργων του Γ. Παυλίδη, ενώ στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, εκτός της μόνιμης έκθεσης γνωστών σύγχρονων εικαστικών, φιλοξενούνται συχνά σημαντικές εκθέσεις Ελλήνων δημιουργών. Στην πόλη δραστηριοποιούνται σύλλογοι και ιδρύματα που οργανώνουν διαλέξεις, συναυλίες, εκθέσεις και παραστάσεις.
Η παλιά πόλη γοητεύει με την ομορφιά των σπιτιών και τα καλντερίμια της. Έχει κηρυχθεί διατηρητέα το 1976 και είναι σήμερα ο μεγαλύτερος παραδοσιακός οικισμός που διασώζεται στη Βόρειο Ελλάδα, και το καλύτερα διατηρημένο δομημένο δείγμα της κοινοτικής οργάνωσης των Ελλήνων κατά την ύστερη Τουρκοκρατία στον ελλαδικό χώρο. Η ποικιλία των αρχιτεκτονικών χαρακτηριστικών συμπληρώνεται από τα διαφορετικά διακοσμητικά στοιχεία καθιστώντας, τον οικισμό ένα ζωντανό μνημείο.
Το Καρναβάλι της Ξάνθης εξακολουθεί να προσελκύει κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες. Την ίδια εποχή αναβιώνει στον Πολύσιτο το έθιμο των Μουντζούρηδων. Το έθιμο της καμήλας τελείται κάθε χρόνο την ημέρα της Καθαράς Δευτέρας, στην κεντρική πλατεία του οικισμού της Σταυρούπολης. Η μυσταγωγία του Ισλάμ εκφράζεται στο ετήσιο πανηγυρικό νεκρόδειπνο στην Ηλιόπετρα. Η γιορτή της Άνοιξης των Μουσουλμάνων, το Εντερλέζι, δίνει την ευκαιρία να παρακολουθήσει κανείς τα κοινά λατρευτικά στοιχεία που επιβιώνουν σε διαφορετικές πληθυσμιακές ομάδες και θρησκείες. Τέλος Αυγούστου και αρχές Σεπτεμβρίου η παλιά πόλη της Ξάνθης πλημμυρίζει από χιλιάδες κατοίκους και επισκέπτες που απολαμβάνουν μουσική, χορό, φαγητό και εκθέσεις.
Στην πόλη γεννήθηκε ο συνθέτης Μάνος Χατζηδάκις και κάθε χρόνο οργανώνονται στη μνήμη του μουσικές εκδηλώσεις.