11/11/2009
Βυζαντινό Υδραγωγείο στις Φέρες

Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ροδόπης Έβρου

προεπισκόπηση εκτύπωσης

Στη στροφή του δρόμου προς Φέρες, πάνω στον αρχαίο ποταμό Σαμία, φαίνεται το βυζαντινό υδραγωγείο που μετέφερε το νερό από μακρινή πηγή στον οικισμό της Μονής . Μεγαλόπρεπες οι δύο καμάρες, ύψους 5 μέτρων, ανοίγματος 7 μέτρων και πλάτους 1,30 μέτρων. Χτισμένο πριν 800 χρόνια από πυρόλιθό με πλίνθους στους οριζόντιους αρμούς , με προσωπική επίβλεψη και φροντίδα του Ισαάκιου Κομνηνού. "Πολλοίς ιδρώσιν και δαπάνη πολλών νομισμάτων" (Ισαάκιος). Το μεγαλόπρεπο αυτό κτίσμα, φωτισμένο τη νύχτα δίνει άλλη διάσταση στο χώρο και στο χρόνο.

Πηγή: Δήμος Φερών

Όμως ο Ισαάκιος Άγγελος εκτός από την εκκλησία της Παναγίας έχτισε και δυνατό τείχος για να την περιβάλλει καθώς και άλλες εγκαταστάσεις: νοσοκομείο, βιβλιοθήκη καθώς και μεγάλο υδραγωγείο για να φέρει νερό από μακριά δαπανώντας "πολύν τον ιδρώτα και πολλά νομίσματα". Από τα κτίσματα αυτά ελάχιστα σώζονται, μαρτυρούν όμως τη δύναμη και το μεγαλείο της εποχής τους.
Είναι πρώτα πρώτα οι τρείς πύργοι γύρω απ' το Ναό κατάλοιπα από έξη συνολικά και από το εξαγωγικό τείχος. Ο καλύτερα διατηρημένος είναι ο νοτιοανατολικός πάνω στον οποίο υψώνεται και το μικρό πρόχειρο καμπαναριό. Τετράγωνος εξωτερικά και κυκλικός μέσα είναι κτισμένος με μεγάλες ορθογώνιες πέτρες, άριστα αρμολογημένες. Σώζεται η σκάλα με τις πελεκητές πέτρες με την οποία ανεβαίνεις στο παρατηρητήριο του πύργου. Από κει ψηλά οι Βυζαντινοί βιγλάτορες είχαν μπροστά τους σε πανοραμική θέα όλη την περιοχή. Οι νέες οικοδομές περιόρισαν κάπως τη θέα προς τα βορινά, όμως στ' άλλα σημεία του ορίζοντα προσφέρεται αφειδώλευτα στα μάτια των επισκεπτών. Η κοιλάδα του Έβρου στ' ανατολικά και το Δέλτα του ποταμού που αρχίζει εδώ, δείχνουν την παρουσία τους από τη σφριγηλή παράταξη των ιτιών. Πίσω τους υψώνονται τα βουνά της Αίνου και νότια απλώνεται η κυματοειδής πεδιάδα και τα υψώματα του Δορίσκου.
Πιο κάτω από τα τείχη περνά η ρεματιά που διχάζει τη σημερινή των Φερών πόλη. Τη ρεματιά αυτή υπερπηδούσε το παλιό υδραγωγείο. Κτίσμα κι' αυτό του Ισαάκιου Αγγέλου που όπως ο ίδιος αναφέρει στο τυπικό της Μονής
"περί του διαπορθμευθέντος παρ' ημίν ύδατος εις την Μονήν"
που έγινε
"πολλοίς ιδρώσιν και δαπάνη πολλών νομισμάτων".
Σήμερα ένας δρόμος περνά παράλληλα με την όχθη της ρεματιάς κι' έτσι καθένας μπορεί να δει αυτό το μεγαλόπρεπο κατάλοιπο της εποχής των Κομνηνών. Δύο μεγαλοπρεπείς καμάρες από πελεκητή πέτρα υψώνονται σε ύψος πέντε μέτρων και με άνοιγμα εφτά μέτρα. Τα ζωηρόχρωμα κόκκινα πλιθάρια συνθέτουν μια χρωματική αρμονία με τους κανονικού σχήματος πωρόλιθους. Δείγμα της εποχής του διατηρεί ακόμα την επιβλητικότητα του.

Μοσχος Κούκος
Οδοιπορικό στη Θράκη
Στα βήματα του Ορφέα