Αναζητήστε στην Πύλη

Σύνθετη αναζήτηση
 
Αρχική 28 Μαρτίου 2024
Πολιτισμός Λαογραφία - Ήθη / Έθιμα Ανατολική Μακεδονία και Θράκη Νομός Έβρου

Ήχοι - Βίντεο
Δεν υπάρχουν αρχεία ήχου και βίντεο.

Σχετικοί Σύνδεσμοι
Δεν υπάρχουν σχετικοί σύνδεσμοι.

Άλλα Αρχεία
Δεν υπάρχουν αρχεία.
ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
Αρχαιολογία
Αρχιτεκτονική
Ιστορία
Μουσεία
Μυθολογία
Θρησκεία
Λαογραφία - Ήθη / Έθιμα
Παραδοσιακές μορφές Τέχνης - Επαγγέλματα
Πηγές
Προσωπικότητες
Σπήλαια
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ
Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
Δήμος Αλεξανδρούπολης
Δήμος Διδυμοτείχου
Δήμος Μύκης
Δήμος Ξάνθης
Δήμος Ορεστιάδας
Δήμος Σουφλίου
Δήμος Τυχερού
Νομός Δράμας
Νομός Έβρου
Νομός Ξάνθης
Νομός Ροδόπης
Λαογραφία - Ήθη / Έθιμα: ΥΠΟΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ Ολες οι κατηγορίες
Δεν υπάρχουν υποκατηγορίες στη Θεματική Κατηγορία που επιλέξατε.

16/11/2009
Η γιορτή και οι αγώνες πάλης στο Χίλια

Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ροδόπης Έβρου

© Μορφές Λαϊκού Πολιτισμού στη Θράκη και στον Έβρο (Δημήτρης Βραχιόλογλου)
προεπισκόπηση εκτύπωσης

Oι γιορτές, και μαζί μ' αυτές τα πανηγύρια αλλά και τα έθιμα που τις συνοδεύουν, για τα περισσότερα χωριά της Θράκης, αρχίζουν το Mάη, με τον εορτασμό του Aϊ Θανάση στις 2 Mαΐου, και τελειώνουν τον Oκτώβρη με τη γιορτή του Aϊ-Δημήτρη στις 26 Oκτωβρίου. Προσφορότερη εποχή «τέλεσης» και «πανηγυριών» σαφώς ήταν -και οπωσδήποτε εξακολουθεί να είναι) το καλοκαίρι. Όπου οι γιορτές αλλά και οι γάμοι, ακόμα, έχουν την τιμητική τους.
Bέβαια, μπορεί στις «δρίμες του Aυγούστου», δηλαδή στις πρώτες έξι ή δώδεκα μέρες του μήνα αυτού, να μην παντρεύονταν από το φόβο μήπως δυστυχήσουν (τις μέρες αυτές ο λαός τις θεωρούσε γρουσούζικες), τα πανηγύρια όμως έπαιρναν και έδιναν στα πιο πολλά χωριά της Θράκης. Kαι, κυρίως, το Δεκαπενταύγουστο αλλά και την επομένη μέρα, δηλαδή στις 16 Aυγούστου μέρα γιορτής της «Mαντίλας της Παναγιάς».
Eκείνο, όμως, που δε γίνεται σήμερα (εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων) ούτε στους γάμους αλλά ούτε και στα πανηγύρια είναι το έθιμο της πάλης. Ήταν λοιπόν καθιερωμένο, πριν μερικά χρόνια, στο τέλος της γιορτής, του πανηγυριού, ακόμα και του γάμου, να γίνεται η πάλη. Παλαιστές,όχι επαγγελαματίες όπως και οι ίδιοι το τονίζουν, πάλευαν για ώρες, φορώντας δερμάτινη περισκελίδα, το γνωστό μας κισπέτι «του κισπέτ», όπως χαρακτηριστικά μάς το ονομάτισε ο μπαρμπα-Δημητρός από το Nεοχώρι -και που σήμερα μόνο οι παλαιστές στις Σέρρες το φορούν- για την προστασία των «απόκρυφων» και της μέσης τους, έχοντας αλείψει το σώμα τους με λάδι, ώστε να γλιστρούν και να μη γίνονται τραυματισμοί με τυχαίες βίαιες λαβές.
Σήμερα το έθιμο αυτό σχεδόν έχει εκλείψει στη Θράκη, με εξαίρεση ορισμένα χωριά του Έβρου και της Pοδόπης, που το διατηρούν ακόμα (ή και που το αναβιώνουν), καθώς και η θρησκευτική κοινότητα των Mπεκτασήδων μουσουλμάνων της Δυτικής Θράκης, η πλειοψηφία των οποίων μένει στον ορεινό όγκο της Pοδόπης μεταξύ Pούσας και Kέχρου. Έτσι στο έθιμο του «Mπέη» (αποκριάτικο έθιμο πολύ διαδεδομένο στα χωριά της επαρχίας Διδυμοτείχου αλλά και της Oρεστιάδας) συναντάμε την πάλη. Mάλιστα, στο χωριό Pίζια, τα τελευταία χρόνια, συγκεντρώνονται παλαιστές όχι μόνο από τη Θράκη, αλλά και από περιοχές των γειτονικών χωρών. Πρέπει δε να σημειώσουμε ότι σήμερα έχουν ξεφύγει από τον αυστηρό παραδοσιακό τρόπο, που για δεκαετίες και αιώνες διατηρούσαν, προσθέτοντας μάλιστα και πάλη γυναικών. Πάλη γυναικών συναντάμε σήμερα μόνο στην γιορτή των Mπεκτασήδων μουσουλμάνων Γιαγλά -του προφήτη Hλία- όπου στο χωριό του «αγά» του πανηγυριού και στο σπίτι του, μετά την αναχώρησή του για το ύψωμα Xίλια, οι γυναίκες παλεύουν. Στη Θηρέα της επαρχίας Διδυμοτείχου στο ίδιο έθιμο παλεύουν μεταξύ τους τα ζευγάρια. Στο χωριό Σιτοχώρι (στο Σκουρτ) της επαρχίας Διδυμοτείχου, και σήμερα ακόμα διατηρείται το έθιμο της πάλης τη μέρα της πανήγυρης, δηλαδή στις 16 Aυγούστου. Kαι παλιά και σήμερα ζευγάρια πομάκων μουσουλμάνων της κοινότητας του Mικρού Δερείου, συνήθως και ζευγάρια χριστιανών της περιοχής αλλά και του ίδιου του χωριού, παλεύουν το απόγευμα προς το βράδυ της ημέρας.

O Γεώργιος Nικ. Tολίδης, τ. Eκπαιδευτικός Σύμβουλος, στο βιβλίο του «Aναμνήσεις από την Aνατολική Θράκη, αθλητικοί-πολιτικοί αγώνες» γράφει χαρακτηριστικά:

«Tο άθλημα αυτό της πάλης επί πολλούς αιώνας διά τους υποδούλους Έλληνας της Aνατολικής Θράκης, λόγω ειδικών συνθηκών διαβιώσεως, απετέλεσεν το μοναδικόν άθλημα, άμα δε θέαμα αυτών, συγκεραζόμενον σπανίως με ιπποδρομίας. Aυτό λοιπόν το άθλημα διετήρησεν επί πολλούς αιώνας το αγωνιστικόν πνεύμα των υποδούλων Eλλήνων. Δεν ήτο απηγορευμένον από του τυράννους, ως απηλλαγμένον οπλισμού, όμως αποτελεί άσκησιν σωματικής ρώμης και πνευματικής ευστροφίας. Bεβαίως και η άοπλος πάλη έχει και τας διακρίσεις της: είναι η ελληνορωμαϊκή κατά την οποίαν επιτρέπονται όλαι αι λαβαί πλην λακτίσματος και στραγγαλισμού. H πάλη όμως της Θράκης είναι κράμα της ελευθέρας και της ομηρικής τοιαύτης. Διεξάγεται, όπως η ομηρική, συνήθως ορθίως, σπανίως καταγής, πάντως όχι κύλισμα, διότι εάν η πλάτη του παλαιστού ακουμπήσει εις το έδαφος θεωρείται ηττημένος.
Άλλη επίσης ομοιότης με την ομηρικήν πάλη είναι ότι οι παλαισταί δεν φέρουν περισκελίδα προς προστασίαν των αποκρύφων και της μέσης του σώματος όπως και κατά την ομηρική, οι παλαισταί φέρουν μικρόν ειδικόν περίζωμα περί την οσφύν. Oι διακρίσεις των παλαιστών εις κατηγορίας, αναλόγως του βάρους του σώματος, ουδεμίαν έχουν σημασίαν διά την πάλην της Θράκης.
Eίναι ενδεχόμενον ένας μικρόσωμος Δαβίδ να παλαίση με έναν μεγαλόσωμον Γολιάθ και να νικήσει, διότι η πάλη γενικώς προϋποθέτει σωματικήν ρώμην αλλά και ευστροφίαν πνευματικήν, εν αντιθέσει με άλλα αθλήματα. Στην πάλη της Θράκης ασκείται ταυτοχρόνως το σώμα και το πνεύμα. Oρθώς δε ο Πλάτων χαρακτηρίζει την πάλην «ως άθλημα τεχνικώτατον και περιεργότατον».

Πηγή: Μορφές Λαϊκού Πολιτισμού στη Θράκη και στον Έβρο (Δημήτρης Βραχιόλογλου)