Αναζητήστε στην Πύλη

Σύνθετη αναζήτηση
 
Αρχική 28 Μαρτίου 2024
Πολιτισμός Θρησκεία Μνημεία Ορθόδοξα Χριστιανικά Ανατολική Μακεδονία και Θράκη Νομός Ξάνθης Δήμος Αβδήρων

Ήχοι - Βίντεο
Δεν υπάρχουν αρχεία ήχου και βίντεο.

Σχετικοί Σύνδεσμοι
Δεν υπάρχουν σχετικοί σύνδεσμοι.

Άλλα Αρχεία
Δεν υπάρχουν αρχεία.
ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
Αρμενικά
Ρωμαιοκαθολικά
Εβραϊκά
Μουσουλμανικά
Ορθόδοξα Χριστιανικά
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ
Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
Δήμος Αβδήρων
Δήμος Αλεξανδρούπολης
Δήμος Βιστωνίδος
Δήμος Διδυμοτείχου
Δήμος Δοξάτου
Δήμος Δράμας
Δήμος Θάσου
Δήμος Κάτω Νευροκοπίου
Δήμος Κομοτηνής
Δήμος Ξάνθης
Δήμος Προσοτσάνης
Δήμος Σαμοθράκης
Δήμος Σουφλίου
Δήμος Σταυρούπολης
Δήμος Φιλίππων
Νομός Δράμας
Ορθόδοξα Χριστιανικά: ΥΠΟΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ Ολες οι κατηγορίες
Δεν υπάρχουν υποκατηγορίες στη Θεματική Κατηγορία που επιλέξατε.

28.03.2006
Επισκοπικός ναός στο Πoλύστυλο

Γεώργιος Τσιγάρας
Πηγή: Ι.Π.Ε.Τ./Κ.Ε.Τ.Ε.Π.
© Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας ? Θράκης
προεπισκόπηση εκτύπωσης

Θέση: Βρίσκεται στην κορυφή του λόφου.
Το Μνημείο: Χρονολογείται στον 9ο-10ο αιώνα• διακρίνονται μεταγενέστερες επισκευές του 11ου-12ου αιώνα. Ο ναός ιδρύθηκε πιθανότατα στα θεμέλια προγενέστερης τρίκλιτης παλαιοχριστια-νικής βασιλικής που απέληγε ανατολικά σε τρεις κόγχες.
Πρόκειται για μια τρίκλιτη βασιλική με εγκάρσιο κλίτος και νάρθηκα και μεγάλα τόξα που συνδέουν τους κίονες.
Κατά την πρώτη φάση, ο κυρίως ναός χωριζόταν σε τρία κλίτη από κιονοστοιχίες. Κατά τη δεύτερη φάση, οι κίονες αντικαταστάθηκαν από τοίχους. Το κεντρικό κλίτος απολήγει ανατολικά σε τρίπλευρη εξωτερικά κόγχη, ενώ οι κόγχες του βόρειου και νότιου κλίτους εγγράφονται στον ανατολικό τοίχο. Στην κεντρική κόγχη ενευρέθησαν σπαράγματα τοιχογραφιών, στοιχείο που δηλώνει την ύπαρξη αγιογραφιών στο ναό.
Ο νάρθηκας έχει είσοδο στο μέσο της δυτικής πλευράς και επικοινωνεί με τον κυρίως ναό με τρεις εισόδους. Το δάπεδο είναι κατεστραμμένο και μόνο στο βόρειο τμήμα βρέθηκαν ορισμένα υπολείμματα. Κατά τον ανασκαφέα η κατασκευή στη βορειοανατολική πλευρά του νάρθηκα αποτελεί τη βάση κλιμακοστασίου που οδηγούσε στο υπερώο του ναού.
Στο βορειοανατολικό μέρος του οικοδομήματος βρίσκεται οκτάπλευρο βαπτιστήριο που ανήκε πιθανότατα σε παλαιότερη βασιλική. Σ’ αυτό ενδιαφέρον παρουσιάζει η σταυρόσχημη πετρόκτιστη κολυμβήθρα, που ήταν τοποθετημένη στον ανατολικό τοίχο, ώστε να είναι ευχερής, σύμφωνα με την άποψη των ανασκαφέων, η κίνηση των πιστών εντός του οικοδομήματος. Στη δυτική πλευρά και στο βόρειο κλίτος, υπάρχουν ανοίγματα που υποδεικνύουν ότι το βαπτιστήριο σε παλαιότερες περιόδους χρησιμοποιήθηκε και ως παρεκκλήσιο ή ως βοηθητικό οικοδόμημα του ναού.
Στο ναό έχουν ανασκαφεί αρκετοί τάφοι, μεταξύ των οποίων ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει αυτός που εντοπίστηκε στη βόρεια εξωτερική πλευρά του ναού. Είναι μια σαρκοφάγος η οποία θα πρέπει να αποτελούσε αντικείμενο προσκύνησης και απόδοσης τιμής σε κάποιον άγνωστο τοπικό άγιο. Στην υπόθεση αυτή συνηγορούν η εξέχουσα θέση του και η κατασκευή προσκυνηταρίου πάνω από το κάλυμμα του τάφου, όπου ενδεχομένως να βρισκόταν η εικόνα του τιμωμένου αγίου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο κτιστός τάφος με αρκοσόλιο που βρίσκεται δίπλα από το βαπτιστήριο. Στο βάθος του αρκοσολίου υπάρχει ζωγραφισμένη απεικόνιση ένσταυρου ρόδακα που μιμείται κεραμοπλαστική διακόσμηση και έχει χρονολογηθεί στον 11ο αιώνα.
Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών βρέθηκαν στο χώρο της βασιλικής νομίσματα, κεραμική και αρκετά αρχιτεκτονικά μέλη.
H ύπαρξη της βασιλικής και του βαπτιστηρίου καθώς και των άλλων μνημείων, φανερώνει, σύμφωνα με την παρατήρηση του Χ. Μπακιρτζή, ότι το Πολύστυλο στην περίοδο αυτή παρέμενε μια ζωντανή πόλη, χωρίς όμως τη λαμπρότητα των γειτονικών Φιλίππων.
Βιβλιογραφία: Π. Α. ΓΕΩΡΓΑΝΤΖΗΣ, Η Μητρόπολις Τραϊανουπόλεως και αι επισκοπαί αυτής. Συμβολή εις την εκκλησιαστικήν ιστορίαν της Θράκης, Ξάνθη 1981• Ν. ΖΗΚΟΣ, Νομός Ξάνθης, Πολύστυλον (?βδηρα), Αρχαιολογικόν Δελτίον 39 (1984) Β2 Χρονικά• Χ. ΜΠΑΚΙΡΤΖΗΣ – Ν. ΖΗΚΟΣ, Ανασκαφή Πολυστύλου Αβδήρων, Πρακτικά Αρχαιολογικής Εταιρείας (1984), Α΄• Χ. ΜΠΑΚΙΡΤΖΗΣ – Ν. ΖΗΚΟΣ, Νομός Ξάνθης, Πολύστυλον Αβδήρων, Αρχαιολογικόν Δελτίον 41 (1986) Χρονικά 189-190• Χ. ΜΠΑΚΙΡΤΖΗΣ - Δ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ, Θράκη, (Πολιτιστικοί Οδηγοί), Αθήνα 1988• Χ. ΜΠΑΚΙΡΤΖΗΣ, Βυζαντινή Θράκη, 330-1453, Θράκη, Αθήνα 1994• Ν. ΚΑΛΛΙΝΤΖΗ - Δ. ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΥ - Ν. ΖΗΚΟΣ - Σ. ΔΑΔΑΚΗ, ?βδηρα - Πολύστυλον (Αρχαιολογικός Οδηγός), Ξάνθη 1998• Σ. ΔΑΔΑΚΗ, Νομός Ξάνθης, Πολύστυλον (?βδηρα), Αρχαιολογικόν Δελτίον 46 (1991) Β2 Χρονικά• Γ. ΧΡ. ΤΣΙΓΑΡΑΣ, Επισκοπικός ναός στο Πολύστυλο, στο: Θρησκευτικά Μνημεία στο Νομό Ξάνθης, επιμέλεια: Γεώργιος Χρ. Τσιγάρας, Ξάνθη 2005.