Αναζητήστε στην Πύλη

Σύνθετη αναζήτηση
 
Αρχική 28 Μαρτίου 2024
Πολιτισμός Αρχαιολογία Μνημεία Κάστρα Ανατολική Μακεδονία και Θράκη Νομός Ξάνθης Δήμος Σταυρούπολης

Το κάστρο της Καλύβας
(Φωτογραφία: ΠΑΜΘ 1994)
Kάτοψη του κάστρου της Kαλύβας
(Φωτογραφία: ΠΑΜΘ 1994)
H Πύλη του Πριάπου
(Φωτογραφία: ΠΑΜΘ 1994)
H Πύλη του Πριάπου
(Φωτογραφία: ΠΑΜΘ 1994)
Aνάγλυφο του Πριάπου
(Φωτογραφία: ΠΑΜΘ 1994)

Ήχοι - Βίντεο
Δεν υπάρχουν αρχεία ήχου και βίντεο.

Σχετικοί Σύνδεσμοι
Θρακικός Ηλεκτρονικός Θησαυρός
Ιστοσελίδα για τη Θράκη
Υπουργείο Πολιτισμού
Επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού
e-city.gr > Ξάνθη > Κάστρο Καλύβας
Τουριστικός οδηγός
Νομαρχία Ξάνθης: Greece: Thrace: Prefecture of xanthi
Επίσημη ιστοσελίδα της Νομαρχίας Ξάνθης
Θρακικός Ηλεκτρονικός Θησαυρός
Ιστοσελίδα για τη Θράκη

Άλλα Αρχεία
Δεν υπάρχουν αρχεία.
ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
Εκκλησίες
Τζαμιά
Κάστρα
Κτίσματα
Μακεδονικοί Τάφοι
Τύμβοι
Υδραγωγεία
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ
Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
Δήμος Αλεξανδρούπολης
Δήμος Διδυμοτείχου
Δήμος Δράμας
Δήμος Ελευθερών
Δήμος Θάσου
Δήμος Καβάλας
Δήμος Κομοτηνής
Δήμος Νικηφόρου
Δήμος Σαμοθράκης
Δήμος Σταυρούπολης
Δήμος Φιλίππων
Δήμος Χρυσούπολης
Κοινότητα Αμαξάδων
Κάστρα: ΥΠΟΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ Ολες οι κατηγορίες
Δεν υπάρχουν υποκατηγορίες στη Θεματική Κατηγορία που επιλέξατε.

28/11/2007
Κάστρο Καλύβας

Αικατερίνη Μπάλλα
Πηγή: Ι.Π.Ε.Τ./ Ε.Κ. «Αθηνά»
© Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης
προεπισκόπηση εκτύπωσης

Το κάστρο της Καλύβας βρίσκεται στον Δήμο Σταυρούπολης, βορειοδυτικά της Ξάνθης. Είναι κτισμένο στην κορυφή υψώματος 627 μ, σε μια περιοχή με ιδιαίτερη στρατηγική σημασία, γιατί ελέγχει την κοιλάδα του Νέστου. Το κάστρο οικοδομήθηκε από τον βασιλιά των Mακεδόνων Φίλιππο B΄ γύρω στο 340 π.Χ., μετά την διάλυση του κράτους των Οδρυσσών, μέσα στο πλαίσιο ενός ευρύτερου οχυρωματικού έργου για τη θωράκιση των κτήσεών του στην περιοχή και λόγω της στρατηγικής του σημασίας χρησιμοποιήθηκε διαδοχικά από τον Φίλιππο Ε΄, τον Περσέα, τους Ρωμαίους, τους Θράκες και τον Ιουστινιανό.

Ο οχυρωματικός περίβολος έχει σχήμα ακανόνιστου τραπεζίου με περίμετρο 245 μέτρων, ενώ σε ορισμένα σημεία υψώνεται έως τα 3,5 μέτρα. Η οχύρωση ενισχύεται με 4 στρογγυλούς και 2 τετράπλευρους πύργους, που ανήκουν σε διαφορετικές οικοδομικές φάσεις, όπως και τα τμήματα του περιβόλου. Το φρούριο διαθέτει 5 πύλες, ενώ σημαντικό μνημείο θεωρείται μια δεξαμενή, σε σχήμα μελισσοκάλαθου στο εσωτερικό του κάστρου. Έχει βάθος 12 μέτρα και διάμετρο 8 μέτρα και είναι χτισμένη με γωνιόλιθους. Η λιθοδομή εσωτερικά σκεπάζεται με ισχυρό υδραυλικό κονίαμα. Πρόκειται για εξαίρετο έργο της αρχαίας μηχανικής και υδραυλικής και προκαλεί θαυμασμό για τον τρόπο κατασκευής του.

Η εξωτερική πύλη ονομάστηκε πύλη του Πριάπου από το ανάγλυφο του θεού που βρέθηκε κοντά της. Διακρίνεται το μεγάλο κατώφλι και τμήματα των παραστάδων. Η εξωτερική πύλη οδηγούσε σε μια εσωτερική αυλή, όπου υπήρχαν οι εσωτερικές δίδυμες πύλες και ο τοίχος με την λατρευτική κόγχη.

Ο Πρίαπος ήταν θεός της Λαμψάκου, θεός της ευφορίας, προστάτης των αμπελιών και των κήπων, ενώ παράλληλα του αποδιδόταν η δύναμη να αποκρούει το «κακό μάτι». Οι μαγικές αυτές ιδιότητες μπορούν ίσως να ερμηνεύσουν την παρουσία του θεού ως προστάτη του φρουρίου. Το ανάγλυφο του Πριάπου ανάγεται στον 2ο αιώνα π.Χ., έχει ύψος 49 εκατοστά και απεικονίζει τον Πρίαπο όρθιο, γέροντα, γενειοφόρο μπροστά στον βωμό. Στο αριστερό χέρι κρατά κέρας και στο υψωμένο δεξί χέρι ένα ομοίωμα πιθανόν ανδρικού γεννητικού μορίου. Ο ανασηκωμένος χιτώνας του θεού αποκαλύπτει το υπερφυσικό γεννητικό του μόριο, ενώ στα πόδια του φαίνεται να φορά ψηλά υποδήματα.

Οι τέσσερις πύργοι, όπως και τα τμήματα της δυτικής, της βορειοδυτικής και ανατολικής πλευράς του περιβόλου, των πυλών της κόγχης, της πύλης του Πριάπου και της δεξαμενής του φρουρίου ανήκουν στην πρώτη φάση, δηλαδή του 4ου αιώνα π.Χ.

Η δεύτερη οικοδομική φάση του κάστρου περιλαμβάνει δύο πύργους και τμήματα του περιβόλου, είναι προχειρότερη και ανάγεται στον 2ο αιώνα μ.Χ., ενώ η τρίτη και τελευταία οικοδομική φάση που περιλαμβάνει ορισμένες πρόχειρες κατασκευές στη ΒΑ πύλη του περιβόλου, χρονολογείται στην εποχή του Ιουστινιανού (α? μισό 6ου αιώνα π.Χ.). Οι νεότερες οικοδομικές φάσεις περιλαμβάνουν τμήματα πάνω ή δίπλα στα παλαιότερα που είναι κτισμένα πρόχειρα με το παλαιό οικοδομικό υλικό, με ακανόνιστες πέτρες και με ασβέστη.

Το φρούριο σήμερα έχει αποκαλυφθεί σε όλη σχεδόν την έκταση του.

Βιβλιογραφία:

Αρχαιολογικός οδηγός, (1999). Έκδοση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, σελ. 19.

Αρχαιολογικός Χάρτης Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης, Έκδοση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, σελ. 3-4.

Ελλάς-Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, (1992). Γενική Γραμματεία Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας ? Θράκης.

Θράκη, Το σταυροδρόμι των Ελλήνων, (2000). Εκδόσεις Αδάμ, σελ. 41, 43.

Κοντογιαννίδης Τ. (1997). Τα Νεστοχώρια της Ξάνθης ? Η ιστορία και ο πολιτισμός τους, Εκδόσεις Ρήσος.

Κούκος Μ. (1991). Στα βήματα του Ορφέα, Οδοιπορικό της Θράκης, διαθέσιμο στη διαδικτυακή διεύθυνση: http://alex.eled.duth.gr/Eldoseis/Koukos/orfeas/index.htm. (Ημερομηνία τελευταίας επίσκεψης: 21-10-2007).

Ξάνθη, Τουριστικός οδηγός του Νομού, (2002). Έκδοση Νομαρχίας Ξάνθης, σελ.23.

Ξάνθη, ο θησαυρός της Θράκης, Έκδοση Νομαρχίας Ξάνθης.

Οδηγός περιήγησης Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, (2000). Έκδοση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, σελ. 66.

Τριαντάφυλλος Δ., (1991). Ανασκαφές στο φρούριο της Καλύβας. ΑΕΜΘ 2 (1988), σελ. 443-452.

Τριαντάφυλλος Δ., (1994). Αρχαία Θράκη, στο Θράκη, Γενική Γραμματεία Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας ? Θράκης, σελ. 92-96.