Μπαΐρα Κλειώ Πηγή: Ι.Π.Ε.Τ./ ΕΚ ΑΘΗΝΑ © Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης

εκτύπωση θέματος

Η Σαμοθράκη βρίσκεται στο βορειοανατολικό Αιγαίο και είναι γνωστή από την αρχαιότητα σαν «Ιερό νησί» επειδή εδώ τελούνταν τα Καβείρια, μυστήρια εφάμιλλα των Ελευσίνιων μυστηρίων. Ορεινό και άγονο είναι το μεγαλύτερο μέρος του νησιού. Η ανθρώπινη παρουσία εντοπίζεται στη στενή παραθαλάσσια ζώνη περιφερειακά του νησιού σε 12 μικρούς αγροτικούς οικισμούς. Κάρες και Πελασγοί ίσως να ήταν οι πρώτοι κάτοικοί της και οι Μινωίτες της Κρήτης. Αργότερα Θράκες εποίκησαν το νησί. Ο Όμηρος μιλά για την Σαμοθράκη και περιγράφει τον Πωσειδώνα να κάθεται στην κορυφή του ψηλότερου βουνού της και να παρακολουθεί στην Τροία την μάχη μεταξύ Αχαιών και Τρώων. Μετά τους Περσικούς πολέμους έγινε μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Οι διάδοχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου, βασιλείς της Αιγύπτου δημιούργησαν πολυτελείς οικοδομές των οποίων τα ερείπια θαυμάζουμε σήμερα. Παράλληλη ήταν και η πνευματική άνοδος. Ο Αρίσταρχος ο Σαμόθραξ ήταν ο μεγαλύτερος φιλόλογος της Αλεξανδρινής εποχής που έθεσε τις βάσεις της Γραμματικής και πρώτος αυτός αναγνώρισε τα 8 πρώτα μέρη του λόγου. Κατά την Ρωμαϊκή εποχή που ακολούθησε η Σαμοθράκη θεωρείτο ιερό και άσυλο και συνεχίστηκε η πρόοδος και η ευημερία του πληθυσμού της. Ο Απόστολος Παύλος πέρασε από τη Σαμοθράκη το 49-51 μ.Χ. Η παρακμή έρχεται το Μεσαίωνα και συνεχίζεται στην Τουρκοκρατία. Στο διάστημα μεταξύ Βυζαντίου και τουρκικής κατοχής, η Σαμοθράκη γνώρισε την κυριαρχία των Γενοβέζων που άφησαν τα ίχνη τους στο νησί. Το νησί συμμετείχε στην επανάσταση του 1821

Η χώρα είναι η πρωτεύουσα του νησιού και έδρα του Δήμου. Στα βόρεια του νησιού προς τα Θέρμα υπάρχουν, θειούχα και ραδιούχα, μεταλλικά και αλκαλικά νερά. Σύγχρονες λουτρικές εγκαταστάσεις, ξενοδοχεία και πανσιόν κάτω από τον ίσκιο των πελώριων πλατανιών υποδέχονται τους επισκέπτες. Στα ορεινά χωριά Ξηροπόταμος και Προφήτης Ηλίας, οι επισκέπτες απολαμβάνουν την υπέροχη θέα ενώ γεύονται τα παραδοσιακά φαγητά. Στην τοποθεσία Παχιά Άμμος, είναι η καλύτερη παραλία του νησιού. Εκεί κοντά και το εκκλησάκι της Κρημνιώτισσας. Στον αρχαιολογικό χώρο του νησιού τα σημαντικότερα μνημεία και αρχιτεκτονικά σύνολα είναι: το Τέμενος(το μεγαλύτερο μαρμάρινο κτίριο στο ιερό), το ιερό όπου γινόταν τα Μυστήρια, ο Θόλος της Αρσινόης, το Πρόπυλο του Πτολεμαίου Β?, η Στοά, το Ανάκτορο, ο Ιερός κύκλος και το μνημείο της Νίκης.

Στην χώρα ιδρύθηκε και λειτουργεί Λαογραφικό μουσείο που διαφυλλάτει την πολιτιστική κληρονομιά του Δήμου. Το αρχαιολογικό μουσείο της Παλιάπολης Σαμοθράκης φιλοξενεί μεγάλο μέρος ευρημάτων από ανασκαφές. Μαζί τους εκτίθεται και αντίγραφο του αγάλματος της Νίκης της Σαμοθράκης, το πρωτότυπο του οποίου βρίσκεται σήμερα στο Μουσείο του Λούβρου.

Ο λαός της Σαμοθράκης κράτησε πολλά από τα έθιμα και την παράδοση του. Κυρίως η θρησκευτική του πίστη εκδηλώνεται στις διάφορες θρησκευτικές εορτές. Στις 18 Ιανουαρίου πανηγυρίζει η εκκλησία του Μετοχίου της Μονής Ιβήρων στα Αλώνια. Την Πέμπτη της Διακαινησίμου όλο το νησί συρρέει στην Καμαριώτισσα για να τιμήσει την Παναγία. Την Κυριακή του Θωμά τιμούν την μνήμη των 5 νεομαρτύρων της Σαμοθράκης. Στις 20 Ιουλίου τον προφήτη Ηλία γιορτάζει το εκκλησάκι του Αγίου στο ομώνυμο χωριό. Στις 26 Ιουλίου γιορτάζει και πανηγυρίζει το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής στον αρχαιολογικό χώρο της Παλιάπολης.

Η παραδοσιακή οικοδομική του οικισμού της χώρας ξεχωρίζει. Τα αιτσένια σπίτια με τα με χώμα στρωμμένα δωμάτια, τις εξωτερικές σκάλες εναλλάσσονται με τα κεραμοσκεπή σιώροφα σπίτια του μεσοπολέμου. Στο νησί σώζονται ακόμη και κάποιοι από τους παλιούς μύλους και τα ελαιοτριβεία, δείγματα της οικονομικής ακμής του πριν από εκατό χρόνια.Στο χωριό Αλώνι είναι το Μετόχι, μοναστήρι Μετόχι της Μονής Ιβήρων, για το οποίο ο Ίων Δραγούμης έγραψε αριστουργηματικές σελίδες στο βιβλίο του Σαμοθράκη