26/11/2007
Ιερά Μονή Παναγίας Εικοσιφοίνισσας

Δέσποινα Σκουλαρίκη
Πηγή: Ι.Π.Ε.Τ./ Ε.Κ. "Αθηνά"
© Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης

Στο δρόμο Καβάλας-Δράμας, στη βόρεια πλευρά του όρους Παγγαίο, σε υψόμετρο 753μ. βρίσκεται η Ιερά Μονή της Παναγίας Εικοσιφοίνισσας. Σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση, χτίστηκε τον 5ο αι.μ.Χ. με πρώτο κτήτορα τον Άγιο Γερμανό. Στις παραδόσεις της μονής αναφέρεται ότι η Παναγία χάρισε στον Άγιο Γερμανό την «αχειροποίητο» εικόνας της, η οποία έλαμπε και σκορπούσε φως «φοινικούν», δηλαδή κόκκινο, όπως η πορφύρα των Φοινίκων. Από την παράδοση αυτή προέρχεται και η ονομασία της: Εικών φοινίσσουσα ?Εικών φοίνισσα-Εικοσιφοίνισσα.

Για τους επόμενους αιώνες μέχρι τον 11ο όπου αναφέρεται ότι κτίστηκε το Καθολικό της Μονής, δεν υπάρχουν πληροφορίες για την ιστορία της. Η Μονή φθάνει στο απόγειο της ακμής της γύρω στο 15ο-16ο αι. μ.Χ. κατά τη διάρκεια της παραμονής σ? αυτήν του Οικουμενικού Πατριάρχη Διονυσίου Α?, ενώ γνωρίζει την καταστροφή, τόσο το 1507 μ.Χ. με τη σφαγή όλων των μοναχών από τους Οθωμανούς όσο και το 1943 μ.Χ. με τη φωτιά που τοποθετήθηκε από τους Βούλγαρους κατακτητές. Η ανοικοδόμησή της ουσιαστικά ξεκινά το 1965 ενώ σώζονται το καθολικό (1837-1847), το ξυλόγλυπτο τέμπλο (1781-1803) και τοιχογραφίες του εξωτερικού της διακόσμου (1858-1864).

Η κυρίως Μονή έχει στο κέντρο τον ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου και περιλαμβάνει το Ηγουμενείο, τα κελιά των μοναχών, το Αρχονταρίκι, το παρεκκλήσιο της Αγίας Βαρβάρας με το Αγίασμα, το Μουσείο, την Tράπεζα, τα εργαστήρια, ενώ όλο το συγκρότημα περιβάλλει υψηλό τείχος. Έξω από την Μονή βρίσκεται πλατεία, κοντά στην οποία δεσπόζει το μνημείο των 172 μοναχών που σφαγιάστηκαν το 1507 μ.Χ. Στον εξωτερικό τοίχο υπάρχει καλλιμάρμαρο προσκυνητάρι και προσκυνητάρι με θόλο ενώ στη συνέχεια, βρίσκεται το Κοιμητήριο με το ναϊδριο των Αγίων Αναργύρων.

Κωδωνοστάσιο υψώνεται στα νοτιοανατολικά του ναού, ενώ έξω και πάνω από τα τείχη της Μονής βρίσκονται ο ανεμόμυλος και το «Στασίδιον της Παναγίας» με μικρό προσκυνητάρι.



Βιβλιογραφία:

1.Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού, Πολιτιστικό Τεχνολογικό Ίδρυμα ΕΤΒΑ, Μακεδονία, Αθήνα, 1997, σσ.147
2.Αγαπητός Γ. «Η ιστορική μονή της Κοσσινίτζης», Ημερολόγιον της Βορείου Ελλάδος 1,(Δράμα 1938), σσ. 49-52
3.Άτσαλος Β., «Τα χειρόγραφα της ιεράς μονής της Κοσίνιτσας (ή Εικοσιφοίνισσας) του Παγγαίου», Η Δράμα και η Περιοχή της, Ιστορία και Πολιτισμός,, Πρακτικά Επιστημονικής Συνάντησης (Δράμα, 24-25 Νοεμβρίου 1989), Δράμα 1996, σσ. 203-224
4.Άτσαλος Β., «Η ονομασία της ιεράς μονής της Παναγίας της Αχειροποιήτου του Παγγαίου, της επονομαζόμενης της Κοσινίτσης ή Εικοσιφοινίσσης», Η Δράμα και η Περιοχή της, Ιστορία και Πολιτισμός 1, Β? Επιστημονική Συνάντηση (Δράμα, 18-22 Μαΐου 1994), Δράμα 1998, σσ. 229-232
5.Διονύσιος (Κυράτσος), μητρ. Δράμας, Η Ιερά Μονή Εικοσιφοινίσσης, Δράμα 1979
6.Μοσχόπουλος Δ., Η ιερά μονή της Εικοσιφοινίσσης μετά των σχετικών προς τα περί αυτής πόλεων και χωρών. Μελέτη τοπογραφική και ιστορική, εν Κωνσταντινούπολει 1896
7.Παϊζη-Αποστολοπούλου Μ., «Ο Διονύσιος Α? και το μοναστήρι της Κοσίνιτσας. Νέες γνώσεις από νέες αναγνώσεις,», Η Δράμα και η Περιοχή της, Ιστορία και Πολιτισμός 1, Β? Επιστημονική Συνάντηση (Δράμα, 18-22 Μαΐου 1994), Δράμα 1998, σσ.279-286
8.Παρχαρίδου Μ., «Τοιχογραφία του 19ου αιώνα από τη Μονή της Εικοσιφοίνισσας», Η Δράμα και η Περιοχή της, Ιστορία και Πολιτισμός, Πρακτικά Επιστημονικής Συνάντησης (Δράμα, 24-25 Νοεμβρίου 1989), Δράμα 1996, σσ. 365-394
9.Πασχαλίδης Σ. και Στρατής Δ., Τα Μοναστήρια της Μακεδονίας, Γεν. Εποπτεία Θεόδωρος Ζήσης, Αριστοτέλειον Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών, Θεσσαλονίκη 1996, σσ.65-103
10.Σαμαρά Δ., « Το Βρέβιον της Μονής Εικοσιφοινίσσης», Η Δράμα και η Περιοχή της, Ιστορία και Πολιτισμός, Δ? Επιστημονική Συνάντηση (Δράμα, 16-19 Μαΐου 2002), Δράμα 2002 (Περιλήψεις Ανακοινώσεων)
11.Dean Sakel, ?A late Byzantine Chronicle from the Monastery of Kosinitsa: Cod. Dujčev?, Η Δράμα και η Περιοχή της, Ιστορία και Πολιτισμός, Δ? Επιστημονική Συνάντηση (Δράμα, 16-19 Μαΐου 2002), Δράμα 2002 (Περιλήψεις Ανακοινώσεων)


Γενική άποψη της μονής Εικοσιφοινίσσης από νοτιοδυτικά
(Φωτογραφία: Πασχαλίδης Σ. και Στρατής Δ., Τα Μοναστήρια της Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη 1996, σσ. 65)
Το καθολικό, το κωδωνοστάσιο και το αναβρυτήριο της μονής Εικοσιφοινίσσης
(Φωτογραφία: Πασχαλίδης Σ. και Στρατής Δ., Τα Μοναστήρια της Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη 1996, σ. 90)
Μερική άποψη του εξαιρετικής τέχνης τέμπλου του καθολικού της μονής Εικοσιφοινίσσης
(Φωτογραφία: Πασχαλίδης Σ. και Στρατής Δ., Τα Μοναστήρια της Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη 1996, σ.93)

Ήχοι - Βίντεο
Δεν υπάρχουν αρχεία ήχου και βίντεο.

Άλλα Αρχεία
Δεν υπάρχουν αρχεία.