Δέσποινα Σκουλαρίκη Πηγή: Ι.Π.Ε.Τ./ Ε.Κ. "Αθηνά" © Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

εκτύπωση θέματος

Ο εθνομάρτυρας Χρυσόστομος Καλαφάτης (1867-1922) γεννήθηκε στην Τριγλία της Προποντίδας το 1867. Σπούδασε από το 1884 έως το 1891 στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης και από το 1897 υπηρέτησε ως πρωτοσύγκελος του οικουμενικού θρόνου. Το 1902 χειροτονήθηκε από τον πατριάρχη Ιωακείμ Γ? μητροπολίτης Δράμας (1902-1910). Από τις πρώτες μέρες της διακονίας του έταξε τον εαυτό του ανάλωμα για τις πνευματικές και υλικές ανάγκες του ποιμνίου του. Ανήγειρε φιλανθρωπικά ιδρύματα, ίδρυσε εκπαιδευτήρια, αγωνίστηκε εναντίον της βουλγαρικής προπαγάνδας και υπέρ της τόνωσης του εθνικού φρονήματος. Οι ενέργειες του αυτές ενόχλησαν την Υψηλή Πύλη, η οποία ζήτησε από το Πατριαρχείο το 1907 την άμεση ανάκληση του. Ο Χρυσόστομος αποσύρθηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Τριγλία, όπου συνέχισε το κοινωνικό του έργο, με την ελπίδα της επιστροφής στη μητρόπολη Δράμας, η οποία κατέστη εφικτή το 1908, με την ψήφιση ενός νέου συντάγματος. Η Υψηλή Πύλη αξίωσε το 1909 την απομάκρυνση του μητροπολίτη με την κατηγορία ότι υποθάλπει ληστανταρντικά σώματα και διετάχθη να επιστρέψει στην Τριγλία για συνέχιση της εξορίας του.

Στις 11 Μαρτίου 1910 ο Χρυσόστομος Δράμας εκλέγεται παμψηφεί από την Ιερά Σύνοδος μητροπολίτης Σμύρνης (1910-1922). Η κοινωνική και εθνική δράση του Χρυσοστόμου στη Σμύρνη είναι εξίσου έντονη. Οργανώνει συλλαλητήρια του λαού ζητώντας την παράδοση των εκκλησιών της Μακεδονίας στους Έλληνες χριστιανούς, επιτίθεται εναντίον των καταπιέσεων των Βούλγαρων με την ανοχή της τουρκικής κυβερνήσεως αναπτερώνοντας το εθνικό φρόνημα των καταπιεσμένων χριστιανών. Σύμφωνα με τις ενέργειες αυτές κατηγορείται από τις τούρκικες αρχές ως επικίνδυνος για τη δημόσια τάξη και απομακρύνεται από τη μητρόπολη Σμύρνης το 1914, στην οποία, όμως, επιστρέφει τέσσερα χρόνια αργότερα, με την ανακωχή του Μούδρου (1918). Κατά τη διάρκεια της ελληνικής κατοχής της Σμύρνης (1919-1920), ο Χρυσόστομος υπήρξε ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης των χριστιανών της Μικρά Ασίας σε κάθε εθνική και κοινωνική δράση. Την ημέρα της εισβολής των Τούρκων στη Σμύρνη (27 Αυγούστου 1922), παρά τις προτροπές των προξένων της Αγγλίας και της Γαλλίας, αρνείται να εγκαταλείψει το ποίμνιό του, με αποτέλεσμα να συλληφθεί από τον φρούραρχο της πόλης Νουρεδδίν πασά. Ο φρούραρχος τον παραδίδει στον εξαγριωμένο τούρκικο όχλο, όπου έπειτα από φρικτά βασανιστήρια και εξευτελισμούς βρίσκει μαρτυρικό θάνατο.

Η πνευματική μορφή του εθνομάρτυρα ιεράρχη καταδεικνύεται και μέσα από το πλούσιο συγγραφικό του έργο καθώς συγγράφει το δίτομο έργο «Περί Εκκλησίας», πολλές πραγματείες στην «Εκκλησιαστική Αλήθειαν» και εκδίδει για τέσσερα χρόνια το επιστημονικό και θεολογικό περιοδικό «Ιερός Πολύκαρπος».

Το Μάρτιο του 1923 μετά από πρωτοβουλία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας κατατάσσεται στη χορεία των μαρτύρων ενώ ανδριάντες του έχουν στηθεί και κοσμούν τις πόλεις της Δράμας, των Αθηνών και της Νέας Σμύρνης.

Βιβλιογραφία:

1.«Χρυσόστομος», Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, 6ος Τόμος, Αθήναι 1965, σελ.412-417
2.«Χρυσόστομος», Εγκυκλοπαίδεια Δομή, Τόμος 28, Αθήνα,σελ.346