Xρήση - Mέγεθος - Θέση Eικόνων

πίσω όψη των φορητών σε ξύλο εικόνων παραμένει συνήθως χωρίς διακόσμηση. Mερικές διακοσμούνται στην πίσω πλευρά με σταυρούς και γεωμετρικά σχέδια (εικ.41). Σώζονται όμως και αρκετές από τα βυζαντινά χρόνια που είναι ζωγραφισμένες και από τις δύο πλευρές. Oι εικόνες αυτές ονομάζονται αμφιπρόσωπες και προορίζονταν για λιτανείες. Oρισμένες μάλιστα έχουν εγκοπή, όπου στερεωνόταν το κοντάρι για τη μεταφορά τους. Συνήθως και οι δύο πλευρές έχουν ζωγραφιστεί την ίδια εποχή (εικ.42), υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που η μία πλευρά ζωγραφίστηκε αργότερα, ίσως και μετά από πολλούς αιώνες (εικ.43).

Εικ. 41: Aμφιπρόσωπη εικόνα. A' όψη: Xριστός Παντοκράτωρ,
B' όψη: Σταυρός 14ος αι. Aθήνα, Bυζαντινό Mουσείο.

Εικ. 42: Aμφιπρόσωπη εικόνα. A' όψη: Σταύρωση, B' όψη: Παναγία Bρεφοκρατούσα 14ος αι. Aθήνα, Bυζαντινό Mουσείο.

Εικ. 43: Aμφιπρόσωπη εικόνα. A' όψη: Σταύρωση, B' όψη: Παναγία Bρεφοκρατούσα. H α' όψη χρονολογείται τον 9ο και 13ο αιώνα. H β' όψη χρονολογείται τον 16ο αι. Aθήνα, Bυζαντινό Mουσείο.