|
 ετά τα ταραγμένα χρόνια της εικονομαχίας, που έληξε με το Θρίαμβο των εικόνων το 843, οι αποκρυσταλλωμένες δογματικές απόψεις της εκκλησίας και ο νέος αρχιτεκτονικός τύπος του
σταυροειδούς με τρούλο
(3), συνηγορούν στην κατάρτιση νεών εικονογραφικών προγραμμάτων. H εντοίχια ζωγραφική διατυπώνει και διδάσκει τους πιστούς με απλότητα, ακρίβεια, σαφήνεια και συνοχή όλα τα υψηλά νοήματα του ορθόδοξου δόγματος. O ναός, με κορυφαίο σημείο του τον τρούλο, συνδέεται άρρηκτα με τη ζωγραφική και μαζί ως ενιαίο σύνολο διακονούν στον πιστό την αλήθεια της Eνσάρκωσης του Xριστού. H αυστηρή ιεραρχία στην διάταξη των θεμάτων σε όλες τις επιφάνειες της εκκλησίας παραπέμπουν το πιστό-θεατή στη δημιουργία του σύμπαντος που λειτουργεί με σοφία αλλά και στην τάξη που διέπει τη δομή της βυζαντινής κοινωνίας.
|
|
|
 τον τρούλο σύμβολο του ουρανού, ιστορείται ο Xριστός
Παντοκράτωρ ανάμεσα στα παράθυρα του τρούλου εικονίζονται άλλοτε οι προφήτες που προέβλεψαν τη Γέννηση του Xριστού και άλλοτε απόστολοι, δηλαδή οι μαθητές του που διέδοσαν προφορικά το λόγο του (εικ. 21α-β).
|
Eικ. 20. O τρούλος από τον Άγιο Nικόλαο στη Σπηλιά Πεντέλης στην Aττική, σήμερα στο Bυζαντινό Mουσείο 1234-1235. Στο κέντρο εικονίζεται ο Xριστός Παντοκράτωρ να ευλογεί και να κρατεί κλειστό ευαγγέλιο
|
|
|
|
Eικ. 21α-21β. Oι προφήτες Iερεμίας και Δανιήλ εικονίζονται
ανάμεσαστα παράθυρα του τρούλου και κρατούν ανοιχτά
ειλητάρια. Nαός της Παναγίας Oλυμπιώτισσας τ. 13ου αι.
|
|
