Απειλούμενα με εξαφάνιση είδη

Μερικά είδη της Μεσογείου απειλούνται με εξαφάνιση. Οι λόγοι είναι πολλοί, οι περισσότεροι όμως από αυτούς σχετίζονται με τις ανθρώπινες δραστηριότητες αφού ο άνθρωπος είτε αρπάζει για δική του χρήση τους τόπους που αναπαράγονται, είτε τα σκοτώνει.

Μπορούμε να κατατάξουμε σε δύο στάδια κινδύνου τα ζώα αυτά. Στο πρώτο στάδιο έχουμε τα ζώα εκείνα των οποίων ο πληθυσμός μειώνεται συνεχώς. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα δελφίνια. Στο δεύτερο στάδιο κινδύνου έχουμε τα ζώα εκείνα που θα εξαφανιστούν σύντομα αν δεν λάβουμε μέτρα για την προστασία τους. Στην κατηγορία αυτή ανήκει η φώκια "Μοναχός". Και στις δύο αυτές κατηγορίες ζώων θα πρέπει το ανθρώπινο γένος να σκύψει με περισσότερο ενδιαφέρον για να αποτρέψει την ολοκληρωτική καταστροφή τους. Δυστυχώς οι νόμοι προστασίας που υπάρχουν για μερικά από αυτά τα ζώα, δεν είναι αρκετοί για να σταματήσουν την αντίστροφη μέτρηση της εξαφάνισής τους. Αυτό συμβαίνει είτε γιατί πολλοί άνθρωποι δεν υπακούουν στους νόμους, είτε γιατί οι νόμοι δεν εφαρμόζονται από τα κράτη αλλά υπάρχουν μόνο στα χαρτιά, είτε γιατί οι επιστήμονες που προειδοποιούν για την εξαφάνιση των ειδών αυτών αντιμετωπίζονται από τα κράτη και τους λαούς σαν περίεργοι αιρετικοί που φωνάζουν χωρίς σοβαρό λόγο, παρά μόνο για να "βλάψουν" τα συμφέροντα αυτών που συνήθως κερδίζουν από τον θάνατο των ζώων.

Πολλές φορές ενώ χαρακτηρίζουμε με νόμους ένα είδος σαν "προστατευόμενο", δεν φροντίζουμε να προστατεύσουμε συγχρόνως και την κατοικία του, κάτι που είναι απολύτως απαραίτητο. Γιατί και αν ακόμη καταφέρουμε να πείσουμε τους ανθρώπους να μην σκοτώνουν ένα ζώο δεν θα εμποδίσουμε την εξαφάνισή του αν δεν εξασφαλίσουμε και δεν προστατεύσουμε τους χώρους εκείνους που είναι απαραίτητοι για την επιβίωσή του.

Τα περισσότερα ζώα της θάλασσας που κινδυνεύουν σήμερα να εξαφανιστούν στη Μεσόγειο, είναι θύματα της υπεραλίευσης. Με τα σύγχρονα μέσα που χρησιμοποιούνται, δεν εξαφανίζονται μόνο τα ζώα, αλλά καταστρέφονται και τα οικοσυστήματα εκείνα (Ποσειδώνια λιβάδια, Κοραλλένιες πεδιάδες, Βραχώδεις ακτές) στα οποία γίνεται κυρίως η αναπαραγωγή τους.

Στη συνέχεια θα αναφέρουμε μερικά από τα είδη που κινδυνεύουν περισσότερο να εξαφανιστούν.

Πίνα

Τριτώνιο

Γοργόνια

Κόκκινο Κοράλλι

Σφουγγάρι

Λύρα

Σκάρος

Κατσούλα

Συναγρίδα

Ροφός

Αιγαιογλάρος

Μαυροπετρίτης

Θαλάσσια χελώνα

Στη Μεσόγειο ζουν δύο είδη θαλάσσιας χελώνας. Είναι η Καρέττα  Καρέττα (Caretta caretta) και η Πρασινοχελώνα (Chelonia mydas) οι οποίες γεννούν τα αυγά τους σε όσες απόμερες αμμουδιές έχουν ακόμα απομείνει στη Μεσόγειο θάλασσα. Και τα δύο αυτά είδη απειλούνται με εξαφάνιση επειδή μπλέκονται στα άπειρα δίχτυα και παραγάδια, αλλά και επειδή εμείς οι άνθρωποι "αξιοποιούμε" τις παραλίες που χρειάζονται για να γεννήσουν: χτίζοντας ξενοδοχεία, στήνοντας ομπρέλες, κάνοντας "σύγχρονα" θαλάσσια σπορ (ταχύπλοα, θαλάσσια σκούτερ κ.α.), καθιστούμε τις παραλίες άχρηστες για τις χελώνες.

Κητώδη

ΣΤΑΧΤΟΔΕΛΦΙΝΟ (4 μ.)

ΜΑΥΡΟΔΕΛΦΙΝΟ (7 μ.)

ΖΙΦΙΟΣ (9 μ.)

ΣΠΑΘΟΔΕΛΦΙΝΟ Ή ΟΡΚΑ (9 μ.)

ΑΝΘΡΩΠΟΣ (2μ.)

ΖΩΝΟΔΕΛΦΙΝΟ (2,3 μ.)

ΔΕΛΦΙΝΙ (2,3 μ.)

ΡΙΝΟΔΕΛΦΙΝΟ (3,5 μ.)

ΦΥΣΗΤΗΡΑΣ (16 μ.)

ΠΤΕΡΑΦΑΛΑΙΝΑ (25 μ.)

Στη Μεσόγειο συναντάμε κυρίως 9 είδη κητωδών. Ανάλογα με το μέγεθός τους τα χωρίζουμε σε τρεις κατηγορίες:

1. Αυτά που έχουν ρύγχος και το μήκος τους φτάνει τα 4 μέτρα όπως:

Το Ζωνοδέλφινο (Stenella coeruleoalba)

Το Δελφίνι (Delphinus delphis)

Το Ρινοδέλφινο (Tursiops truncatus)

2. Αυτά που δεν έχουν ρύγχος και το μήκος τους φτάνει τα 9 μέτρα όπως:

Το Μαυροδέλφινο (Clobicephala melaena)

Το Στακτοδέλφινο (Grapmus griseus)

Το Σπαθοδέλφινο ή Όρκα (Orcinus orca)

3. Τα μεγάλα κητώδη όπως:

Ο Φυσητήρας (Physeter catodon)

Η Πτεροφάλαινα (Balaenoptera physalus)

Η Φάλαινα με ράμφος ή Ζίφιος (Ziphius cavirostris)

Στην Ευρώπη όλα αυτά τα είδη προστατεύονται, και έτσι στη Μεσόγειο δεν τα κυνηγάει κανείς για εμπορικούς λόγους. Όμως πολλά είναι ευάλωτα και ιδιαίτερα τα δελφίνια, λόγω της εχθρότητας των ψαράδων προς αυτά. Έτσι κάθε χρόνο πυροβολούνται πολλά δελφίνια από ψαράδες είτε επειδή κατάστρεψαν δίχτυα είτε για να μην καταστρέψουν στο μέλλον. Εκτός από αυτό, πολλά δελφίνια, αλλά ακόμα και μεγάλα κητώδη όπως ο Φυσητήρας, παγιδεύονται κάθε χρόνο στα δίχτυα και στα αφρόδιχτα των ψαράδων και πνίγονται.

Μην ξεχνάμε πως οι φυσικοί κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν τα άγρια ζώα είναι πολλοί. Ένας από αυτούς είναι οι αρρώστιες: ιοί, παράσιτα, μολύνσεις. Με τη ρύπανση των θαλασσών, τα ζώα εκτίθενται και σε περισσότερες αρρώστιες. Για παράδειγμα το 1990  εμφανίστηκε άλλος ένας εχθρός. Μία αρρώστια - ένας ιός που προσβάλλει τα δελφίνια εξουδετερώνοντας το ανοσοποιητικό τους σύστημα. Έτσι τα δελφίνια πεθαίνουν και ξεβράζονται στις ακτές χωρίς να μπορεί κανείς να τα βοηθήσει.