Ο ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ (1904-1908)

Ο Μακεδονικός αγώνα ήταν ο αγώνας των Ελλήνων της Μακεδονίας κατά των Βουλγάρων κομιτατζήδων και των Τούρκων. Σκοπός του αγώνα αυτού ήταν η απελευθέρωση της Μακεδονίας και η ένωσή της με την Ελλάδα. Από το 1900 τα οπλισμένα αντάρτικα βουλγαρικά σώματα, οι κομιτατζήδες, δρούσαν άγρια στη Μακεδονία, για να επιβάλουν το βουλγαρικό επεκτατισμό και τον αφελληνισμό της Μακεδονίας.

Το 1904 ο Παύλος Μελάς οργάνωσε αντάρτικο σώμα από Έλληνες αξιωματικούς και μπήκε στη Μακεδονία. Πολέμησε στη Σιάτιστα (13-10-1904).

Οι «Μακεδονομάχοι» διώχνοντας τους κομιτατζήδες έλεγχαν το μεγαλύτερο τμήμα της Μακεδονίας.

Το 1908 οι Νεότουρκοι επέβαλαν το σύνταγμά τους, που δήθεν προάσπιζε την ελευθερία των λαών της Μακεδονίας.

Οι Πόντιοι δεν ήταν απόντες από τον παραπάνω αγώνα. Στη Μακεδονία αγωνίστηκαν Πόντιοι οπλαρχηγοί και στρατιωτικοί όπως: ο στρατηγός Ν. Γρηγοριάδης, ο Κ. Καραβασιλίδης, ο Γ. Κακουλίδης (ναύαρχος, αρχηγός ελληνικού στόλου, βουλευτής, υπουργός-διοικητής Θράκης) κ.ά.

Τον Γ. Κακουλίδη, διαδέχτηκε στον αγώνα ο ιεράρχης Φώτιος Καλπίδης (μητροπολίτης Κορυτσάς), ο οποίος δολοφονήθηκε από τη συνοδεία του το 1906. Άλλοι αγωνιστές ήταν: ο ιεράρχης Α. Λαζαρίδης (1911), Καστοριάς (1900) και Αμάσειας (1909), και αρκετοί Πόντιοι από τον Καύκασο. Ο μητροπολίτης Γερμανός Καραβαγγέλης ήταν πρωτοπόρος στον Μακεδονικό αγώνα και στενός συνεργάτης του Παύλου Μελά.