ΤΑ ΠΟΝΤΙΑΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

Τα ποντιακά τραγούδια είναι γραμμένα στην ποντιακή διάλεκτο. Οι Πόντιοι τα αγαπούν και τα τραγουδούν με μεράκι στις διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις. Τα δημιούργησαν για να εκφράζουν καλύτερα τις χαρές και τις λύπες τους. Είναι τραγούδια επιτραπέζια και χορευτικά. Έχουν μεγάλη λογοτεχνική αξία. Τα δίστιχα τραγούδια είναι νεότερα. Είναι το δυσκολότερο ποιητικό είδος, επειδή μέσα σε δυο σειρές περιέχουν πολλά συναισθήματα, εικόνες, παρομοιώσεις, μεταφορές κ.ά. Διακρίνονται για το συμπυκνωμένο λόγο και το σφιχτοδεμένο στίχο τους. Οι στίχοι των τραγουδιών είναι 15-σύλλαβοι. Υπάρχουν 16-σύλλαβοι, 14-σύλλαβοι και 12-σύλλαβοι στίχοι. Η μελωδία των ποντιακών τραγουδιών είναι βυζαντινή.

Τα πρώτα ελληνικά ιστορικά τραγούδια είναι ποντιακά. Είναι ακριτικά, που μιλάνε για τους Ακρίτες (φρουρούς του βυζαντινού κράτους).

Το πρώτο τραγούδι του Διγενή Ακρίτα βρέθηκε στον Πόντο. Τα ακριτικά τραγούδια έγιναν τον 6ο-12ο αιώνα μ.Χ. Γοητεύουν με τις ποιητικές τους εμπνεύσεις. Υπάρχουν διάφορα είδη τραγουδιών:

1.      Οι παραλλαγές (στηρίζονται σε παραδόσεις, θρύλους, π.χ. «τη Τρίχας το γεφύρ»).

2.      Τα ακριτικά (εξυμνούν τα κατορθώματα των Ακριτών, π.χ. «Ακρίτας»).

3.      Τα ιστορικά (αναφέρονται σε θλιβερά γεγονότα, π.χ. «Ο Θρήνος της Τραπεζούντας»).

4.      Τα ερωτικά, τα γιορταστικά, της ξενητιάς, τα μοιρολόγια κ.ά.

Παμπάλαια είναι τα τραγούδια:

Τη Τρίχας το γεφύρ (6ος αι. π.Χ.).

Τα ακριτικά (6ος – 12ος αι. μ.Χ.).

Ο Μάραντον (13ος αι. μ.Χ.).

Ο Θρήνος της Τραπεζούντας (15ος αι. μ.Χ.).

Του Ηλ’ το κάστρο (1467 μ.Χ.) κ.ά.

Βετεράνος του ποντιακού τραγουδιού θεωρείται ο Χρύσανθος.