02/12/2007
Βυζαντινή Μάκρη
Λίγα χιλιόμετρα δυτικά της Αλεξανδρούπολης βρίσκεται το χωριό Μάκρη. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως ευρήματα που μαρτυρούν ότι η προϊστορική τούμπα της Μάκρης, αλλά και η ευρύτερη περιοχή κατοικήθηκε από τα προϊστορικά χρόνια (Νεολιθική περίοδος) έως και τα βυζαντινά.
H βυζαντινή Mάκρη, βρισκόταν δίπλα στην Eγνατία οδό και κατά πάσα πιθανότητα διαδέχθηκε την αρχαία Oρθαγορεία. Η Μάκρη είναι γνωστή με αυτή την ονομασία από τον 9ο αιώνα και σύμφωνα με τις γραπτές πηγές υπήρξε έδρα επισκοπής από τον 9ο έως τον 14ο αιώνα, υποτελής στη μητρόπολη Tραϊανούπολης. Aπό τον 14ο αιώνα μαρτυρείται στους θαλάσσιους χάρτες και τους πορτολάνους. Tο 1361 είχε ήδη κυριευθεί από τους Tούρκους, ενώ στα 1433 καταστράφηκε εκτενώς με εξαίρεση ενός τμήματος της οχύρωσης.
Οι αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή αποκάλυψαν τμήματα του βυζαντινού οικισμού και οχυρωματικού περιβόλου. Παλαιοχριστιανικά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη μαρτυρούν την κατοίκηση της περιοχής κατά τα παλαιοχριστιανικά χρόνια, αν και κανένα κτίριο του 5ου-6ου αιώνα δεν έχει προς το παρόν αποκαλυφθεί στην περιοχή. Μέσα στα όρια του βυζαντινού οικισμού και του οχυρωματικού περιβόλου, βρέθηκαν τα ερείπια του επισκοπικού ναού, μια τρίκλιτη βασιλική του 9ου-10ου αιώνα που εποικοδομήθηκε από το μουσουλμανικό τέμενος. Στη θέση «Eπισκοπείο» του χωριού σώζεται ένας σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός του 12ου αιώνα, ο οποίος πιθανότατα εξελίχθηκε σε μητρόπολη μετά τον θάνατο του Aλεξίου Γ΄ (1341). Mεταξύ των ετών 1344-1361 επίσκοπος και μητροπολίτης Mάκρης υπήρξε ο Iάκωβος, ο οποίος διαδραμάτισε κάποιο ρόλο στα πολιτικά γεγονότα της εποχής.
Στον ελαιώνα της Mάκρης στη θέση «Άγιος Γεώργιος» υπάρχουν τα ερείπια ενός ακόμη ναού. Kοντά στην ακτή και κάτω από το χωριό βρίσκονται πολυάριθμα βραχώδη σπήλαια, τα οποία κατά την προϊστορική εποχή φαίνεται ότι αποτελούσαν χώρους λατρείας, ενώ πρέπει να χρησιμοποιήθηκαν και στη βυζαντινή εποχή. Το πλήθος των ναών και τα ευρήματα της περιοχής της Μάκρης φανερώνουν ότι η πόλη διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο κατά τη βυζαντινή εποχή.
Βιβλιογραφία:
Αθανασιάδης Π. (2003). Ψηφίδες από τη Θράκη του χτες. Εκδόσεις Πάραλος, διαθέσιμο στη διαδικτυακή διεύθυνση: http://alex.eled.duth.gr/Eldoseis/athan/index.htm. (Ημερομηνία τελευταίας επίσκεψης: 21-10-2007).
Αρχαιολογικός Άτλας του Αιγαίου ? Από την Προϊστορία έως την Ύστερη Αρχαιότητα, (1998). Έκδοση Υπουργείου Αιγαίου-Πανεπιστημίου Αθηνών, σελ. 180-181.
Αρχαιολογικός οδηγός, (1999). Έκδοση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, σελ. 30.
Αρχαιολογικός Χάρτης Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης, Έκδοση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, σελ. 5-6.
Ελλάς-Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, (1992). Γενική Γραμματεία Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας ? Θράκης.
Ελλάδα-Έβρος, Το οχυρό της φύσης, της ιστορίας, της παράδοσης, Έκδοση Νομαρχίας Έβρου.
Ευστρατίου Ν., (1992). Ανασκαφή Μάκρης. ΑΕΜΘ 3 (1989), σελ. 595-601.
Ευστρατίου Ν., (1993). Νεότερες έρευνες στο νεολιθικό οικισμό της Μάκρης, ΑΕΜΘ 4 (1990), σελ. 595-607.
Ζήκος Ν., (1984). Βυζαντινό οδοιπορικό στη Θράκη, στο Αρχαιολογία 13, Αφιέρωμα: Θράκη, σελ. 75-76.
Θράκη, Το σταυροδρόμι των Ελλήνων, (2000). Εκδόσεις Αδάμ., σελ. 25, 30, 131.
Καλλιντζή Κ., (1991). Ανασκαφές στη Μάκρη Έβρου. ΑΕΜΘ 2 (1988) σελ. 499-500,
Καλλιντζή Κ., (1992). Ανασκαφές στη Μάκρη Έβρου. ΑΕΜΘ 3 (1989) σελ. 587-593, 4 (1990) σελ. 613-624.
Κούκος Μ. (1991). Στα βήματα του Ορφέα, Οδοιπορικό της Θράκης, διαθέσιμο στη διαδικτυακή διεύθυνση: http://alex.eled.duth.gr/Eldoseis/Koukos/orfeas/index.htm. (Ημερομηνία τελευταίας επίσκεψης: 21-10-2007).
Μπακιρτζής Χ., (1994). Βυζαντινή Θράκη, στο Θράκη, Γενική Γραμματεία Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας ? Θράκης, σελ. 171.
Οδηγός περιήγησης Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, (2000). Έκδοση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, σελ. 84-85.
Τριαντάφυλλος Δ., (1994). Αρχαία Θράκη, στο Θράκη, Γενική Γραμματεία Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας ? Θράκης, σελ. 39.
Τσατσοπούλου Π., (2005). Εγνατία οδός, Ιστορία και διαδρομή στο χώρο της Θράκης, Έκδοση Υπουργείου Πολιτισμού, Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, σελ. 38.
Τσατσοπούλου Π., (2006). Η αρχαία Εγνατία και η διαδρομή της στον χώρο της Θράκης. ΑΕΜΘ 18 (2004), σελ. 9-15.
|