Το Δέλτα του Νέστου είναι μια περιοχή που ορίζεται προς Βορρά από τα χωριά Γαλάνη και Παράδεισος, προς Δυσμάς από τον κόλπο της Καβάλας, προς Νότο από το Θρακικό πέλαγος, και προς Ανατολάς από τη νοητή γραμμή Βανιάνο - Θρακικό πέλαγος.

Ο ποταμός Νέστος πηγάζει από το Β. Δυτικό τμήμα της οροσειράς της Ροδόπης, που σήμερα ανήκει στη Βουλγαρία. Η διαδρομή του στο Ελληνικό έδαφος έχει μήκος 130 χιλιόμετρα, με πολλούς μαιανδρισμούς. Μια σειρά παραπόταμοι που πηγάζουν από το Ελληνικό, Δυτικό τμήμα της οροσειράς της Ροδόπης, ενώνουν τα νερά τους με αυτά του Νέστου: Δεσπάτης, Διαβολόρεμα, Αρκουδόρεμα. Εκτός από τον κυρίως ποταμό και τους παραποτάμους, το σύστημα του Νέστου περιλαμβάνει τα μεγάλα αρδευτικά δίκτυα, με τάφρους και αυλάκια, στους κάμπους της Σταυρούπολης, Χρυσούπολης και Ξάνθης. Λόγω της δράσης του ποταμού, η μορφολογία των ακτών στο Δέλτα είναι πολυσχιδής. Στο Δέλτα περιλαμβάνονται 29 χλμ. του ποταμού. Η περιοχή του Δέλτα καταλαμβάνει έκταση περίπου 500 τ.χ. προς τις δύο πλευρές του ποταμού και μοιράζεται στους νομούς Καβάλας και Ξάνθης. Σήμερα ο ποταμός στην περιοχή του Δέλτα είναι ευθυγραμμισμένος και τα νερά του είναι σημαντικά περιορισμένα για τρεις λόγους: α./ τα τελευταία έτη κατακρατούνται σημαντικές ποσότητες νερού στη Βουλγαρία για άρδευση υδροβόρων καλλιεργειών, β./ κατακράτηση νερών για την πλήρωση του φράγματος Θησαυρού στο ορεινό τμήμα του νομού Δράμας, γ/ εντατική άρδευση των κάμπων Χρυσούπολης και Ξάνθης. Η κατασκευή των φραγμάτων στο νομό Δράμας έχει σαν αποτέλεσμα και την αύξηση των φερτών υλικών στο Δέλτα.

Η περιοχή του Δέλτα, παλαιότερα καλύπτονταν από πυκνά δάση, στο μεγαλύτερο μέρος της. Σήμερα, τα οικοσυστήματα του Δέλτα είναι θλιβερά υπολείμματα του παρελθόντος. Όλα έχουν σοβαρά περιορισθεί, ενώ το Παραποτάμιο Δάσος του Κοτζά - Ορμάν (Μεγάλο δάσος), άλλοτε κυρίαρχο χαρακτηριστικό όλης της περιοχής, κινδυνεύει να εξαφανισθεί. Η αποψίλωση της περιοχής έγινε τα μεταπολεμικά χρόνια για να δοθεί στη γεωργία.

Η μικρή κλίση της ξηράς στην περιοχή του Δέλτα έχει σαν αποτέλεσμα την είσοδο της θάλασσας και το σχηματισμό μικρών λιμνοθαλασσών με αυξομειούμενο ύψος υδάτων. Επίσης, κοντά στη θάλασσα σχηματίζονται αμμοθίνες, αλμυρόβαλτοι και αλίπεδα.

Οι υγροβιότοποι: λιμνοθάλασσες Κεραμωτής, Δέλτα Νέστου, οι παράλιες περιοχές Εράσμιου - Μαγγάνων - Μυρωδάτου - Αβδήρων - Μάνδρας, οι λιμνοθάλασσες Λάφρη και Λαφρούδα, η λίμνη Βιστονίδα, οι λιμνοθάλασσες Ξηρολίμνη - Καρατζά (Αρωγή) - Αλυκή (Μέση) - Πτελέα - Έλος, μαζί με τη λίμνη Ισμαρίδα (Μητρικού) και τις εκβολές του ποταμού Φιλιούρη, αποτελούν ένα σύνολο αλληλοεξαρτώμενων υγροτόπων με τέτοια πλούσια χλωρίδα και πανίδα που τους αναδεικνύει σε Διεθνούς Σημασίας βιότοπους.