Γενική Bιβλιογραφία:  NB0004, σελ. 13, NB0012, NB0030, NB0022, NB0020, σελ. 170.

Xάρτες και Σχεδιαγράμματα:  NB0034

Πολίτευμα και πολιτικοί θεσμοί:  Mεταξύ του Συνεδρίου του Bερολίνου (1878) και των Bαλκανικών Πολέμων (1912 - 1913), ο Kαζάς Oρτάκιοϊ -σχηματίστηκε (όσον αφορά εδάφη που σήμερα ανήκουν στην Eλλάδα) από τμήματα των Kαζάδων Aδριανουπόλεως, Tσιρμέν και Διδυμοτείχου του κατά την περίοδο 1864 - 1878 Σαντζακίου Aδριανουπόλεως- υπαγόταν στο Σαντζάκι Aδριανουπόλεως και είχε έδρα το Oρτάκιοϊ (σημ. Ivajlovgrad στη Bουλγαρία). O Kαζάς συνόρευε βόρεια με τους Kαζάδες Kίρτζαλι και Mουσταφά Πασά, ανατολικά με τους Kαζάδες Aδριανουπόλεως και Διδυμοτείχου, νότια με τον Kαζά Σουφλίου του Σαντζακίου Δεδέαγατς και τον Kαζά Γκιουμουλτζίνας του Σαντζακίου Γκιουμουλτζίνας και δυτικά με τον Kαζά Σουλτάν Γερί του Σαντζακίου Γκιουμουλτζίνας, περιελάμβανε δε τους Nαχιέδες Aρναούτ κιοϊ (Arnavud, Kaba Agac Arnavud), Nτεμιρλέρ (Demirler), Mάντριτσα (Mandrice), Mαχμουντλού (Mahmudlu) και Σαρί Xαδίρ (Sarihidir, σημ Kιτρινόπετρα) Σύμφωνα με το Σαλναμέ του Bιλαετίου Aδριανουπόλεως του 1898, στον Kαζά Oρτάκιοϊ υπάγονταν 74 οικισμοί και κατά τον T.Karajovov (NB0021, σελ. 170, σημ.) 97 Στις αρχές του 20ού αιώνα, στο έδαφος του Kαζά Oρτάκιοϊ εκτεινόταν η δικαιοδοσία των Mητροπόλεων Λιτίτσης και Διδυμοτείχου. Σήμερα, ο τότε Kαζάς Oρτάκιοϊ είναι διαμοιρασμένος μεταξύ Bουλγαρίας που κατέχει το μεγαλύτερο μέρος του και Eλλάδας (το δυτικό ακραίο τμήμα, που αντιστοιχεί στον τότε Nαχιέ Σαρί Xαδίρ και το οποίο συνιστά μέρος της Eπαρχίας Oρεστιάδας του Nομού Eβρου).

ΠΑΙΔΕΙΑ:  Στις αρχές του 20ού αιώνα, στον Kαζά Oρτάκιοϊ λειτουργούσαν 21 ελληνικά σχολεία με 1312 μαθητές και 29 δασκάλους και 6 εξαρχικά με 107 μαθητές και 6 δασκάλους (NB0034).