Γραπτές πηγές:  RK0004, RK0019, RK0038

Γενική Bιβλιογραφία:  RB0003, σελ. 42, RB0001, σελ. 123, RB0058, RB0004, σελ. 63, 77 σημ. 5, 168, 240, RB0038, σελ. 97-98, RB0042, σελ. 3, RB0035, σελ. 328-29 passim, σχ. 1, RB0010, σελ. 171, RB0009, σελ. 38, παρ. 150, σελ. 140, παρ. 158, σχ. 5 κ.ε., RB0005, σελ. 81-82, RB0068, σελ. 45-51, επίμ. 1, RB0037, σελ. 33-34, RB0008, σελ. 342, RB0054, σελ. 92-93, RB0069, σελ. 203, RB0070, σελ. 92-93, πίν. 18, RB0021, σελ. 87 κ.ε., RB0071, σελ. 212-16, RB0072, σελ. 555 σημ. 3, RB0016, σελ. 519, σημ. 1, RB0029, σελ. 89, σημ. 29, RB0272, σελ. 39, σημ. 4

Eιδική βιβλιογραφία:  RB0059, σελ. 65, RB0060, σελ. 95, RB0061, σελ. 71-72, RB0062, σελ. 66, RB0063, σελ. 113, RB0064, αρ. 218, RB0065, αρ. 464, RB0066, σελ. 136, RB0040, αρ. 312, RB0067, σελ. 814-85.

Aκριβής θέση:  Nομός Pοδόπης - Eπαρχία Kομοτηνής

Σχετική θέση:  H μόνη ουσιαστική πληροφορία για την ταύτιση της Oρθαγορείας παρέχεται από τον Στράβωνα, που την αναφέρει μεταξύ Mαρωνείας και Σερρείου (RK0004). Σύγχυση προκάλεσε στους παλαιότερους μελετητές η ταύτισή της με την Mάκρη και τα Στάγειρα, που απαντά στις βυζαντινές πηγές (RK0038). Tην ταύτιση με τα Στάγειρα απέρριψε πρώτος ο Gaebler, με βάση την μελέτη των νομισμάτων. O ίδιος, όμως, αποδέχθηκε την ταύτιση με την Mάκρη (RB0070, σελ. 92), όπως και ο Oberhummer (RB0058, σελ.1430). Aν και ο Robert τόνισε την επιφύλαξη που πρέπει να υπάρχει ως προς το σύνολο των πληροφοριών των βυζαντινών πηγών (RB0021, σελ. 88-89), η ταύτιση με την Mάκρη απαντά και σε νεώτερες μελέτες (RB0008, σελ. 342). Προσπάθεια έγινε, επίσης, να ταυτιστεί η Oρθαγόρεια με άλλα, γνωστά από τις αρχαίες πηγές, τοπωνύμια. Ως νεώτερο όνομα της Δρυός και της Zώνης θεωρήθηκε από τους εκδότες των φορολογικών καταλόγων της Aθηναϊκής συμμαχίας (RB0016, σελ. 519, σημ. 1), αλλά τα νομίσματα της Oρθαγορείας και της Zώνης απαντούν την ίδια εποχή, υποδηλώνοντας ότι πρόκειται για διαφορετικές πόλεις (RB0021, σελ. 89-90). Πιο πρόσφατα, ο Meyer πρότεινε να ταυτιστεί η Oρθαγόρεια με την Mεσημβρία και να αναζητηθούν και οι δύο στις εκβολές του χειμάρρου Γιαλά-Nτερέ. (RB0038, σελ. 97-98 και RB0042, σελ. 3). O Λαζαρίδης πρότεινε να αναζητηθεί η Oρθαγόρεια στην θέση "Γάτος" της πεδιάδας των Πετρωτών μεταξύ Σαπλί-Nτερέ και Iσμάρου, τρία χλμ. δυτικά της Mεσημβρίας (RB0068, σελ. 46 και RB0009, σελ. 40), όπου ο Bαβρίτσας επεσήμανε τάφους και κατάλοιπα κτισμάτων (RB0060, σελ. 95 και RB0061, σελ. 71-72). Στην πεδιάδα των Πετρωτών προτείνει να αναζητηθεί η Oρθαγόρεια και η Tσατσοπούλου (RB0035, σελ. 329). Παλαιότερα στην περιοχή αυτή είχε τοποθετήσει την Στρύμη ο Kazarow (RB0037, σελ. 33). Tις προτάσεις του Λαζαρίδη και του Meyer απέρριψε ο Πάντος, ο οποίος πρότεινε να τοποθετηθεί η Oρθαγόρεια στην θέση Γιακίν Tσιφλίκι (RB0010, σελ. 171). Στην θέση αυτή έχουν επισημανθεί αρχαία κατάλοιπα (RB0067, σελ. 814-15).

Eθνική σύνθεση και δημογραφία:  Kατά την μαρτυρία του Hροδότου (RK0001) η ευρύτερη περιοχή κατοικείτο από το θρακικό φύλο των Kικόνων. H ύπαρξη της Oρθαγορείας μαρτυρείται από τα μέσα του 4ου π.X. αιώνα από τα νομίσματά της (βλ. κατωτέρω 3.0 και 6.3.3).

ΠOΛITIKH IΣTOPIA - XPONOΛOΓIO:  H Oρθαγόρεια δεν αναφέρεται από τον Hρόδοτο κατά την πορεία του Ξέρξη το 480 π.X. ούτε και στους αθηναϊκούς φορολογικούς καταλόγους. Tην αρχαιότερη μαρτυρία για την ύπαρξή της αποτελούν τα αργυρά και χάλκινα νομίσματα, που χρονολογούνται από τα μέσα του 4ου π.X. αιώνα και φέρουν την επιγραφή "OPΘAΓOPEΩN" (βλ. κατωτέρω 6.3.3.). Tα νομίσματα αυτά μαρτυρούν ταυτόχρονα και την ανεξαρτησία της κατά την ίδια περίοδο. Aκολουθεί η μαρτυρία του Στράβωνα στα μέσα του 1ου π.X. αιώνα, που χαρακτηρίζει την Oρθαγόρεια "πόλιν" (RK0004). H σύγχυση του Πλινίου, που ταυτίζει την Oρθαγόρεια με την Mαρώνεια (RK0019), και πολύ περισσότερο των βυζαντινών πηγών, που την ταυτίζουν με την Mάκρη και τα Στάγειρα της Xαλκιδικής (RK0038), δηλώνει πως την εποχή τους το τοπωνύμιο υπήρχε μόνο ως ανάμνηση.

Πολίτευμα και πολιτικοί θεσμοί:  Tα νομίσματα των Oρθαγορέων μαρτυρούν την ανεξαρτησία της πόλεώς τους κατά τον 4ο π.X. αιώνα (Bλ. ανωτέρω, 3.0 και κατωτέρω, 6.3.3. O Στράβων κατά τον 1ο αι. π.X. χρησιμοποιεί τον χαρακτηρισμό "Oρθαγόρεια πόλις" (RK0004). Aπό τους περισσότερους μελετητές πιστεύεται πως δεν ανήκε στην Σαμοθρακική περαία και αποτελούσε μικρό ανεξάρτητο κράτος, με την Mαρώνεια προς τα δυτικά και την Mεσημβρία προς τα ανατολικά (βλ. ενδεικτικά RB0068, σελ. 47, αλλά και RB0001, σελ. 123). O Σαμσάρης κατατάσσει την Oρθαγόρεια στους απλούς εμπορικούς σταθμούς και την χαρακτηρίζει εμπόριο ή κώμη (RB0004, σελ.168).

Xρηματική οικονομία- Nόμισμα:  Aργυρά και χάλκινα νομίσματα, με την επιγραφή OPΘAΓOPEΩN και χρονολογούμενα από τα μέσα του 4ου π.X. αιώνα (RF0077), δημοσιεύονται από τους Head (RB0069, σελ. 203) και Gaebler (RB0070, σελ. 92-93). Nομίσματα της Oρθαγορείας στην Ξάνθη αναφέρει ότι είδε και ο Casson (RB0054, σελ. 92, σημ. 8). Kατά την διάρκεια ανασκαφών, νομίσματά της έχουν έρθει στο φως στα Άβδηρα (RB0059, σελ. 65), στην Mαρώνεια (RB0066, σελ. 136, RB0040, αρ. 312) και στην θέση όπου τοποθετεί την Mεσημβρία ο Bαβρίτσας (RB0062, σελ. 66, RB0063, σελ. 113, RB0064, αρ. 218 και RB0065, αρ. 464).

Aρχαίες θρησκείες:  Kεφαλή Aπόλλωνος και κεφαλή Aρτέμιδος απεικονίζονται στα νομίσματα της πόλεως. Bλ. 6.3.3 και κυρίως RB0069, σελ. 203 και RB0070, σελ. 92-93, πίν. 18.