ΟΙ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ

H συμβατική γλωσσογεωγραφική κατάταξη των νεοελληνικών διαλέκτων και ιδιωμάτων που συνήθως υιοθετείται, με βάση ένα μείγμα γλωσσικών (κυρίως φωνητικών) κριτηρίων, είναι η εξής:

Επιβίωση των Νεοελληνικών διαλέκτων

Σήμερα, και κυρίως ύστερα από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι τοπικές διαφοροποιήσεις της νεοελληνικής γλώσσας παρουσιάζουν εικόνα παρακμής και σε μερικές περιπτώσεις έχουν εξαφανιστεί εντελώς (π.χ. η διάλεκτος της Καππαδοκίας). Ιδιαίτερα οι νεοελληνικές διάλεκτοι αποτελούν σήμερα στοιχείο πολιτισμικής παράδοσης παρά ζωντανή γλώσσα. Αλλά και τα νεοελληνικά ιδιώματα χρησιμοποιούνται από όλο και λιγότερους ομιλητές (κυρίως ηλικιωμένους), αλλά και συνεχώς αλλοιώνονται σε όλα τους τα επίπεδα (φωνητική, μορφολογία, λεξιλόγιο), τείνοντας να αφομοιωθούν από την κοινή Νέα Ελληνική. Οι λόγοι αυτής της φθοράς πρέπει να αναζητηθούν στην επίδραση κοινωνικο και οικονομικών παραγόντων, διότι άλλαξαν οι δομές των παραδοσιακών κοινωνιών που συντηρούσαν τις τοπικές γλωσσικές μορφές, ενώ με την υποχρεωτική εκαπίδευση και τα ΜΜΕ ευνοείται η ευρύτερη χρήσης της κοινής μορφής της Νέας Ελληνικής.

Βασική Βιβλιογραφία

• Αναγνωστόπουλος, Γ. (1924): Εισαγωγή εις την νεοελληνική διαλεκτολογία. Περί της αρχής των Νεοελληνικών διαλέκτων. Επετηρίς της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 1: 93-108.
• Ανδριώτης, Ν. (1933): Περί της αρχής των βορείων ιδιωμάτων της Νέας Ελληνικής. Επετηρίς της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 10: 304-32.
•  Dawkins, R. M. (1940): The Dialects of Modern Greek. Transactions of the Philological Society, 1-38.
•  Κοντοσόπουλος, Ν. (2001): Διάλεκτοι και ιδιώματα της Νέας Ελληνικής. Αθήνα: Γρηγόρης.
•  Newton, B. (1972): The generative interpretation of dialect. A study of Modern Greek phonology. Cambridge: CUP.
•  Vayacacos, D. V. (1972): Le grec moderne, les dialectes neohelleniques et le dictionnaire historique de la langue grecque de l' Academie d' Athenes. Avec une bibliographie de 2630 titres. Λεξικογραφικόν Δελτίον 12: 81-276.
•  Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (1999): Διαλεκτικοί θύλακοι της ελληνικής γλώσσας. Αθήνα.
• Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (2000): Η Ελληνική Γλώσσα και οι Διάλεκτοί της. Αθήνα.